Sejm uchwalił specustawę o pomocy obywatelom Ukrainy

Nadzwyczajną ustawę o pomocy dla obywateli Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa w finalnym głosowaniu poparło 439 posłów, przeciw było 12, wstrzymało się trzech. Przeciw głosowło 9 z 11 posłów koła Konfederacji (w tym podlaski poseł Robert Winnicki; natomiast posłowie Konrad Berkowicz i Grzegorz Braun nie wzięli udziału w głosowaniu), Maciej Gdula z Lewicy, Paweł Zalewski z Polski 2050 oraz Stanisław Tyszka z Kukiz'15. Wstrzymali się Paulina Hennig-Kloska i Mirosław Suchoń z Polski 2050 oraz Klaudia Jachira z KO.

Ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa reguluje kwestie związane z legalnością pobytu Ukraińców w Polsce. Zgodnie z regulacją ukraińscy uchodźcy, którzy przybyli do Polski będą mogli m.in. otrzymać numer PESEL, a ich pobyt w naszym kraju będzie uznawany za legalny przez 18 miesięcy.

Legalny będzie także pobyt dzieci urodzonych przez Ukrainki, które uciekły przed wojną, już w Polsce. Ukraińcy będą mogli podjąć tutaj pracę i uzyskać dostęp do opieki zdrowotnej. Ukraińscy uczniowie oraz studenci będą mogli kontynuować naukę w polskich szkołach oraz uczelniach. Specustawa zaostrza też kary za przestępstwa związane z handlem ludźmi i sutenerstwem popełnione w czasie wojny na Ukrainie.

Dzięki zapisom ustawy osobom i podmiotom, które zapewnią zakwaterowanie i wyżywienie obywatelom Ukrainy uciekającym przed wojną wypłacane będą świadczenia pieniężne w kwocie 40 zł dziennie, czyli ok 1200 zł miesięcznie. Świadczenia będą wypłacane maksymalnie przez 60 dni. Pomoc finansowa będzie przysługiwała też uchodźcom z Ukrainy. Zgodnie z ustawą, dostaną oni jednorazowo 300 zł na osobę.

Zgodnie z przyjętymi przepisami w Banku Gospodarstwa Krajowego powstanie ponadto specjalny fundusz, z którego finansowana ma być pomoc na rzecz Ukrainy. Utworzona też zostanie rezerwy celowa w budżecie.

Sejm przegłosował w środę szereg poprawek, choć większość ze 108 zgłoszonych w drugim czytaniu została odrzucona. Wśród odrzuconych jest zmiana, która miała umożliwić objęcie postanowieniami ustawy także małżonków Ukrainek i Ukraińców przybyłych do Polski, którzy nie są obywatelami Ukrainy. Odrzucono także (zgodnie z rekomendacją komisji) zmianę proponowaną m.in. przez podlaskiego posła PO Roberta Tyszkiewicza polegającą na rozszerzeniu obowiązywania ustawy na obywateli Białorusi, którzy uciekli przed wojną z Ukrainy oraz Ukraińców, którzy dotarli do Polski przez inne, sąsiednie kraje.

Przeszła m.in. poprawka zwalniająca niektóre zamówienia publiczne związane z pomocą dla obywateli Ukrainy z przetargów. Przegłosowano przepisy, że jeżeli obywatelom Ukrainy kończy się niedługo po 24 lutego br. zezwolenie na pobyt lub wiza, ulegają one automatycznemu przedłużeniu do końca roku.

Przyjęte zostały poprawki, umożliwiające ministrowi cyfryzacji zakup sprzętu komputerowego dla gmin, udzielających pomocy obywatelom Ukrainy, a także poprawki umożliwiające wykonanie przez obywateli Ukrainy darmowych fotografii do niezbędnych dokumentów. 

Przyjęto też poprawkę PiS gwarantująca funkcjonariuszom publicznym bezkarność za złamanie dyscypliny finansów publicznych i złe gospodarowanie pieniędzmi, jeśli popełniliby czyn zabroniony działając m.in. w celu ochrony życia lub zdrowia wielu osób, w czasie wojny napastniczej przeciwko Polsce lub działań zbrojnych na terytorium RP, terytorium państwa członkowskiego UE, NATO, albo innego państwa graniczącego z Polską lub okupacji na tych terytoriach. Odrzucono zaś poprawkę PiS wprowadzająca taką zasadę również w okresie stanu klęski żywiołowej, stanu wyjątkowego, stanu wojennego i stanu epidemii lub zagrożenia epidemicznego,

Podobna poprawka, zgłoszona przez PiS, została wprowadzona do Prawa przedsiębiorców, ale w tym przypadku bezkarność będzie dotyczyła oprócz czasu wojny przeciwko Polsce i działań zbrojnych na jej terytorium oraz terytorium państw UE, NATO, albo państwa graniczącego z Polską, także czasu obowiązywania na terytorium RP stanu klęski żywiołowej, stanu wyjątkowego, albo stanu wojennego, a także stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii.

Już dziś (10.03) ustawą ma się zająć Senat.