Przygotowana przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji ustawa ma umożliwić natychmiastową budowę przeszkody w związku z organizowanym przez władze Białorusi masowym nielegalnym przekraczaniem granicy państwa przez migrantów pragnących dostać się na teren Unii Europejskiej.
Ustawę Sejm uchwalił 14 października. W miniony piątek (29.10) Sejm odrzucił główne senackie poprawki do tej ustawy a przepisy trafiły do podpisu prezydenta. Podpisany właśnie przez prezydenta Andrzeja Dudę dokument określa zasady przygotowania i realizacji zabezpieczenia na polskiej granicy stanowiącej granicę zewnętrzną UE (z Białorusią, Rosją, Ukrainą).
Według zapisów ustawy inwestycja ta będzie celem publicznym, a formalnym inwestorem będzie komendant główny Straży Granicznej (będzie mógł powołać pełnomocnika ds. przygotowania i realizacji zabezpieczenia granicy państwowej). Szacowany koszt budowy zapory to 1 mld 615 mln zł. W skład tej kwoty wchodzi 1 mld 500 mln zł na budowę fizycznej bariery oraz 115 mln zł na urządzenia techniczne (perymetria).
Ustawa zakłada, że do inwestycji nie będą stosowane przepisy odrębne, w tym m.in. prawa budowlanego, prawa wodnego, prawa ochrony środowiska oraz przepisów o udostępnianiu informacji o środowisku, przepisów o ochronie gruntów rolnych i leśnych oraz środowiskowych. Nie będzie wymagane uzyskanie decyzji, zezwoleń, opinii i uzgodnień. Ustawa przewiduje też możliwość wywłaszczenia obywateli z nieruchomości niezbędnej do budowy zapory. Wojewoda będzie mógł także ograniczyć sposób korzystania z nieruchomości, jeżeli będzie to konieczne do zapewnienia właściwej realizacji inwestycji, w tym infrastruktury towarzyszącej. Ustawa daje również wojewodzie uprawnienia do wprowadzenia zakazu przebywania osób na określonym obszarze nie szerszym niż 200 metrów od linii granicy państwowej.
Ustawa wejdzie w życie z dniem następującym po dniu jej ogłoszenia.
Od początku roku Straż Graniczna zanotowała 29 tys. prób nielegalnego przekroczenia granicy polsko-białoruskiej, w tym 15,7 tys. w samym październiku. Od 2 września w 183 miejscowościach woj. podlaskiego i lubelskiego przylegających do granicy z Białorusią obowiązuje stan wyjątkowy.