Epidemia koronawirusa spowodowała, że po raz pierwszy po 1989 roku Siły Zbrojne zaangażowały się na tak dużą skalę w działania przeciwkryzysowe. W ramach tych działań ważną rolę odgrywają żołnierze Wojsk Obrony terytorialnej. Ten najmłodszy rodzaj Sił Zbrojnych, jako pierwszy, zaangażował się we wsparcie osób potrzebujących, samorządów, opieki medycznej i wielu innych instytucji.
Już 6 marca br., w dwa dni od wykrycia pierwszego w Polsce przypadku zarażenia koronawirusem Wojska Obrony terytorialnej rozpoczęły działania związane z walką z epidemią. Sześć dni później formacja zmieniła model funkcjonowania ze szkoleniowego na przeciwkryzysowy. Po kolejnych sześciu dniach, 18 marca br. Wojska Obrony terytorialnej rozpoczęły pierwszą po 1989 roku tak szeroko zakrojoną operację przeciwkryzysową "Odporna wiosna".
Celem operacji jest łagodzenie skutków kryzysu oraz wzmocnienie odporności na kryzys społeczności lokalnych. 1. Podlaska Brygada Obrony terytorialnej prowadzi te działania w formie wspierania wojewodów, samorządów, instytucji pomocowych oraz bezpośredniej pomocy potrzebującym w obszarach:
1) szpitali i służb sanitarnych;
2) budowy odporności indywidualnej oraz społecznej;
3) wsparcie samorządów i organizacji non-profit;
4) Agencji Rezerw Materiałowych;
5) Podlaskiej Policji;
6) Podlaskiego Oddziału Straży Granicznej (zakończone).
Wsparcie szpitali i służb sanitarnych to jeden z najważniejszych obszarów działań w ramach operacji "Odporna wiosna". Działania w tym obszarze ukierunkowane są na pomoc tym, którzy są na pierwszej linii walki z koronawirusem. Aktualnie podlascy terytorialsi wspierają 18 placówek zdrowia - prowadzą triaż, mierzą temperaturę pacjentów i personelu, rozstawili namioty wojskowe służące za polowe izby przyjęć.
Żołnierze 1PBOT pobrali już 1180 wymazów od osób przebywających w kwarantannie. Terytorialsi masowo oddawali też krew, której brakowało szczególnie w początkowym okresie kryzysu. System krwiodawstwa zasilony został 170 litrami krwi.
Budowa odporności indywidualnej i społecznej. Pierwszym zadaniem, jakiego podjęli się żołnierze WOT w tym obszarze była pomoc kombatantom Armii Krajowej i organizacji niepodległościowych. Działania w tym zakresie były podejmowane już od 6 marca br. W sumie w województwie opieką zostało objętych 20 kombatantów i osób starszych: żołnierze i podchorążowie WAT robili zakupy, dostarczali środki ochrony indywidualnej.
Pod numerem telefonu 800-100-102 uruchomiono całodobową, bezpłatną, ogólnopolską infolinię telefoniczną dla osób samotnych, starszych, źle znoszących izolację, czy odczuwających stan wzmożonego zagrożenia związanego z epidemią koronawirusa. W pierwszym miesiącu "Odpornej wiosny" psychologowie WOT udzielili 3205 porad.
Wsparcie samorządów i organizacji non-profit. Żołnierze WOT wspierani przez podchorążych pomagają też samorządom lokalnym. Na korzyść Ośrodków Pomocy Społecznej oraz organizacji non-profit, jak na przykład Caritas z banków żywności do tych placówek trafiło 88 ton żywności.
Przy wsparciu podchorążych WAT stworzona została "Platforma wsparcia samorządów, organów sanitarnych i podmiotów leczniczych", służąca do bezpośredniej, elektronicznej komunikacji pomiędzy placówkami opiekuńczymi w całej Polsce a WOT, w celach skierowania pomocy w odpowiednie miejsca. W aplikacji zarejestrowano ośrodki i domy pomocy społecznej, oddziały terenowe Caritas oraz inne podmioty, w tym na przykład: urzędy wojewódzkie i samorządowe. Do tej pory złożono ponad 230 wniosków o wsparcie ze strony 1PBOT.
Częścią działań terytorialsów jest wspieranie domów pomocy społecznej. Wsparcie obejmuje m.in. dostawy żywności i środków ochrony osobistej. Ponadto w 1PBOT funkcjonuje Zespół Interwencji Kryzysowej będący w gotowości do natychmiastowego wsparcia DPS w przypadku ewakuacji.
Wspólne szycie maseczek połączyło żołnierzy z różnych pododdziałów brygady. Wykonane maseczki trafiają do placówek ochrony zdrowia, ale też hospicjów, służb mundurowych oraz na własne potrzeby. Żołnierze WOT wspierali też lokalne inicjatywy w dostawie maseczek uszytych przez wolontariuszy.
Wsparcie Agencji Rezerw Materiałowych. W ramach operacji "Odporna wiosna" żołnierze 1PBOT wspierają też działania Agencji Rezerw Materiałowych. Ponad 20 żołnierzy pracuje każdego dnia w składnicach w Komorowie i Lublińcu. Ich zadania polegają na rozładunku przylatujących do Polski transportów z materiałami medycznymi i higienicznymi, rozmieszczenie ich w magazynach oraz transport do szpitali, zakładów opieki zdrowotnej i Podlaskiego Urzędu Wojewódzkiego.
Wsparcie podlaskiej Policji. Wzrost liczby osób przebywających w kwarantannie oraz wprowadzane kolejne ograniczenia spowodowały potrzebę wzmocnienia wojskiem działań realizowanych przez podlaską Policję. Żołnierze 1PBOT wspierają policjantów w kontroli osób przebywających w kwarantannie oraz w patrolach prewencyjnych.
Wsparcie Podlaskiego Oddziału Straży Granicznej (działania zakończone). Przywrócenie kontroli w ruchu granicznym od samego początku spowodowało konieczność skierowania żołnierzy 1PBOT do wsparcia działań Podlaskiego Oddziału Straży Granicznej. terytorialsi pomagali w organizacji przejść granicznych, dozorowaniu granicy oraz wsparciu logistycznym (np. rozstawiając namioty wojskowe w Budzisku i Ogrodnikach).
Wszystkie wymienione wyżej przykłady działań żołnierzy WOT są praktycznym wymiarem misji formacji, którą jest obrona i wspieranie lokalnych społeczności.
