Inwestycja realizowana jest na podstawie Programu Inwestycyjnego z 2013 r. i finansowana ze środków budżetu państwa pozostających w dyspozycji Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych.
- Z satysfakcją możemy dziś powiedzieć, stojąc na placu budowy nowego archiwum w Białymstoku, że w Polsce coraz lepiej rozumiane jest nie tylko znaczenie samego dziedzictwa dokumentacyjnego, ale pojawiła się również świadomość konsekwencji z tym związanych. Widzimy, że zrozumienie potrzeby ochrony dziedzictwa towarzyszyć zaczyna realne działanie w tym zakresie. Z roku na rok infrastruktura archiwum polega stopniowej poprawie. Archiwa, takie jak tu w Białymstoku zyskują szanse przeprowadzenia się do siedziby spełniające współczesne standardy budynku archiwalnego, pożądając obiekty, które kompletnie do takich celów się nie nadają i nie są dostosowane, przez co wręcz bezpośrednio zagrażają trwaniu materiałów archiwalnych - mówi Wojciech Woźniak, naczelny dyrektor Archiwum Państwowego.
Budowane Archiwum będzie nowoczesnym obiektem o powierzchni użytkowej 3,6 tys. metrów kwadratowych, składającym się z magazynów archiwalnych pozwalających na bezpieczne przechowywanie 11 tys. metrów bieżących akt, pracowni naukowej, pracowni digitalizacji, sali konferencyjnej i wystawowej oraz zamontowanych urządzeń i nowoczesnych systemów pozwalających na przyjmowanie, przechowywanie oraz udostępnianie obywatelom w sposób tradycyjny lub on-line dokumentacji.
- Jako historyk doceniam znaczenie dokumentów i bez archiwów trudno byłoby myśleć o badaniu historii, a zwłaszcza tej lokalnej. Co prawda dziś archiwum mieści się w pięknym, historycznym budynku, ale nie jest to budynek dostosowany do przechowywania takiej liczny dokumentów. Korzysta się z dodatkowych magazynów. Gdy ten budynek powstanie problemy czysto lokalowe zniknął i tu w jednym miejscu będzie można zadbać nie tylko o stan tych zabytków analogowych ale także udostępniać je w warunkach godnych XXI wieku. Archiwum będzie służyło nie tylko dyrektorowi i pracownikom ale również historykom i wszystkim zainteresowanym historią naszego regionu ? mówi Dariusz Piontkowski, poseł na sejm (PiS)
Podczas uroczystości został odczytany list od prof. Piotra Glińskiego, wiceprezesa Rady Ministrów i Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego: - Potrzeby związane z infrastrukturą archiwów są w ostatnich latach przez państwo polskie stopniowo zaspokajane, czego dowodem jest wznoszony obecnie, ten piękny gmach w Białymstoku. Życzę, aby Archiwum Państwowe w Białymstoku było nie tylko miejscem badań i poszukiwań naukowych ale również miejscem upowszechniającym archiwalne dziedzictwo narodowe - napisał.
Nowe Archiwum to budynek zaprojektowany od podstaw. Dzięki temu stworzone zostaną optymalne warunki przechowywania dokumentacji pod względem warunków klimatycznych (temperatura i wilgotność), bezpieczeństwa (kontrola dostępu) i ekonomicznych. Dzięki większej powierzchni magazynowej nastąpi szybsze i sprawniejsze przejmowanie dokumentacji z tzw. Przedpola archiwalnego, pracownia naukowa i sala konferencyjna poszerzy możliwość udostępniania dokumentacji oraz zwiększy możliwość działalności kulturalnej, edukacyjnej i popularyzatorskiej. Polepszą się warunki pracy pracowników Archiwum.
Budynek wyposażony zostanie w najnowocześniejsze instalacje sanitarne, niskoprądowe i system zarządzania budynkiem BMS, który daje możliwość monitorowania i zarządzania instalacją wentylacji i klimatyzacji, elektryczną, monitorowania temperatury i wilgotności, monitorowania i sterowania oświetleniem budynku. Woda deszczowa z dachu będzie magazynowana w podziemnym zbiorniku retencyjnym. Wszystkie te czynniki pozwolą na minimalizację kosztów eksploatacji budynku przy jednoczesnym zwiększeniu jego funkcjonalności.
