Z czym jest związana wystawa?
Opowiadać będzie o masowych represjach, które dotknęły osoby narodowości polskiej żyjące w Związku Sowieckim. Symbolicznym początkiem "operacji polskiej" był 11 sierpnia 1937 roku- dzień wydania przez ludowego komisarza spraw wewnętrznych Nikołaja Jeżowa rozkazu nr 00485. Rozpoczęcie akcji było pretekstem do wykonania kolejnych 'czystek' ludności. Na mocy tego dokumentu aresztowaniu podlegały osoby oskarżone o działalność szpiegowską i dywersyjną. W ciągu ponad roku trwania operacji rozpatrzono sprawy ponad 140 tys. osób, spośród których prawie wszyscy zostali uznani za winnych. Wobec 80% z nich zastosowano najwyższe kary. W całym okresie 1936-1938 przeniesiono do Kazachstanu ok. 60 tys. Polaków, z których większość nie powróciła do swoich poprzednich miejsc zamieszkania. Ich potomkowie do dziś stanowią najliczniejsze grono wśród kazachstańskiej Polonii.
Bieżący rok jest rocznicą tychże wydarzeń, jest to okazja do uświadomienia nas- polaków jak bardzo ważna jest historia, jej poznawanie i pamiętanie o tragicznych wydarzeniach. Należy o nich mówić szczerze i upamiętniać rok 1937.
Wystawa jest warta uwagi ze względu na pokazanie wydarzeń historycznych, które nie zostały należnie upamiętnione, jest to lekcja historii dla mieszkańców Białegostoku. Przesłanie jakie kieruje do społeczności miasta jest proste "Pamiętajmy o ofiarach zapomnianych przez dziesiątki lat". Nauczy wspominać traumatyczne lecz warte pamiętania wydarzenia z przeszłości białostoczan. Wystawa zostanie także upubliczniona w Rosji i być może na terenie Ukrainy i Białorusi. Muzeum Pamięci Sybiru przypomina o "operacji polskiej" poprzez
następujące działania: katalog "Operacja polska" NKWD 1937-1938, seria pięciu filmów edukacyjnych poświęconych "operacji polskiej" w ramach cyklu "KADRY HISTORII".
Każda plansza wystawy została opracowana bardzo szczegółowo, w taki sposób aby zawierała garstkę informacji rozjaśniających ten temat historyczny.
Gdzie warto się zatrzymać? Jak najbardziej przy planszach opowiadających historie poszczególnych osób, ich bliskich, rodzin, to w jakim stopniu i jak bardzo dotknęła ich ta tragedia.
- Na zsyłkę trafili dziadkowie i rodzice. Przyszedł ktoś z Sielsowietu i powiedział, że mają 24 godziny na spakowanie i jadą na Syberię. Zebrali ich w budynku gminnym, ogolili na łyso, bez względu na to, czy była to kobieta czy mężczyzna, tak samo dzieci. Wsadzili ich do bydlęcych wagonów i jechali prawie cały miesiąc - opisują potomkowie rodziny Jabłońskich w wydanym przez Muzeum Pamięci Sybiru katalogu "Operacja Polska NKWD 1937-1938".
Aby upamiętnić wydarzenia 10 sierpnia(czwartek) zostanie przedstawiony happening w przestrzeni miejskiej na Rynku Kościuszki poprzez ułożenie z cegiełek roku 1937.
To nie koniec wydarzeń upamiętniających zdarzeń z tamtych lat. Muzeum Pamięci Sybiru w Białymstoku organizuje również warsztaty dla młodzieży gimnazjalno-licealnej, które odbędą się 17-24 sierpnia. Będą to dwa spotkania na których młodzież będzie mogła zagłębić się w historii na temat systemu totalitarnego oraz systemu wielkiego terroru.
Również we wrześniu odbędą się warsztaty lecz tym razem już w formie plastycznej, muzeum chce zachęcić najmłodszych mieszkańców miasta do przygotowania plakatów o zbrodniach w oparciu o materiały archiwalne a następnie zrobić wystawę prac dzieci.
Muzeum Pamięci Sybiru działa bardzo aktywnie, celem dr.hab. Wojciecha Śleszyńskiego dyrektora muzeum jest ukazanie i przybliżenie historii Polski białostoczanom, aby byli świadomi i pamiętali.
