![Pomnik w miejscu, gdzie stała Wielka Synagoga [fot. M. Jakowiak UM Białystok]](/assets/lib/resized/52740/1280x720.jpg)
27 czerwca 1941 r., zaraz po zajęciu Białegostoku miasta Niemców, rozpoczęły się dni zagłady białostockich Żydów. Tego dnia okupanci spalili Wielką Synagogę wraz z setkami uwięzionych w niej ludzi.
Niemieccy żołnierze zapędzili do budynku Wielkiej Synagogi mężczyzn i chłopców narodowości żydowskiej i podpalili budynek. Do tych, którzy próbowali się bronić lub uciec, strzelali. Szacuje się, że w płomieniach zginęło od 700 nawet do 2,5 tys. osób. Kilkanaście osób uratował polski dozorca, Józef Bartoszko, który otworzył tylne drzwi budynku.
Powstała na początku XX wieku przy ulicy Bożniczej (obecnie Suraskiej) Wielka Synagoga była w okresie międzywojennym najokazalszą synagogą białostocką. Dziś w miejscu, gdzie stała znajduje się pomnik.
W tym roku w poniedziałek, 27 czerwca, o godz. 12.00 pod pomnikiem-kopułą Wielkiej Synagogi przy ulicy Suraskiej prezydent Białegostoku Tadeusz Truskolaski w imieniu białostoczan złoży kwiaty i zapali symboliczny znicz pamięci. Wcześniej, o godz. 9.00 kwiaty złoży i odda hołd wojewoda podlaski Bohdan Paszkowski w asyście reprezentantów służb mundurowych oraz przedstawicieli białostockiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej.
Samorząd Białegostoku zaprasza mieszkańców na spotkania poświęcone tej smutnej rocznicy. W siedzibie Galerii im. Sleńdzińskich przy ulicy Waryńskiego 24A, o godz. 17.00, odbędzie się spotkanie „Konteksty nieobecności – sympozjum o Wielkiej Synagodze w Białymstoku”, zorganizowane przez Stowarzyszenie Muzeum Żydów Białegostoku. To cykl wykładów i prezentacji poświęconych społeczności żydowskiej Białegostoku.
O godz. 19.00, Białostocki Ośrodek Kultury zaprasza do sali kina „Forum” na monodram „Ginczanka. Przepis na prostotę życia” w wykonaniu krakowskiej aktorki Agnieszki Przepiórskiej-Frankiewicz. Spektakl opowiada o losie młodej żydowskiej poetki, zamordowanej wskutek donosu.
Na oba wydarzenia wstęp jest wolny.
