W rocznicę sowieckich zsyłek - Bieg i Światło Pamięci

80 lat od tego dnia - od dnia początku pierwszej masowej deportacji Polaków w głąb Rosji Sowieckiej. Ku pamięci 140 tysięcy osób wywiezionych wówczas z Kresów II Rzeczypospolitej, w tym z terenów dzisiejszego województwa podlaskiego. Uroczystości organizuje Muzeum Pamięci Sybiru a także białostocki oddział Instytutu Pamięci Narodowej.

/fot. M. Jakowiak UM Białystok/

/fot. M. Jakowiak UM Białystok/

Już dziś, w piątek 7 lutego w ramach obchodów 80. rocznicy pierwszej masowej deportacji Polaków w głąb ZSRS w Oddziale Instytutu Pamięci Narodowej w Białymstoku w samo południe rozpocznie się prezentacja materiałów edukacyjnych "Przeżyć Sybir".


Na przygotowane materiały składa się film "Przeżyć Sybir" zawierający wspomnienia deportowanych, członków Związku Sybiraków Oddział w Łomży, oraz fragmenty filmów dokumentalnych z zasobów Filmoteki Narodowej - Instytutu Audiowizualnego. Autorami filmu są Magdalena Wasik - nauczyciel z Zespołu Szkół Samorządowych w Nowogrodzie oraz Karol Babiel. Film powstał przy wsparciu Oddziału IPN w Białymstoku. Do płyty z filmem dołączone jest, przygotowane przez pracowników Oddziałowego Biura Edukacji Narodowej IPN w Białymstoku, opracowanie historyczne omawiające najważniejsze kwestie związane z przeprowadzonymi przez Sowietów w latach 1940-1941 czterema masowymi deportacjami oraz propozycje zadań edukacyjnych i małych projektów badawczych do zrealizowania na lekcjach historii w oparciu o wspomniany film.

Światło Pamięci, druga edycja Biegu Pamięci Sybiru, uroczystość pod Pomnikiem-Grobem Nieznanego Sybiraka, koncert "Z Ojczyzną w sercu" i pokaz filmów "Etiudy sybirackie" - to wydarzenia organizowane przez Urząd Miejski w Białymstoku oraz Muzeum Pamięci Sybiru.

Konferencja prasowa w Muzeum Pamięci Sybiru /fot. M. Jakowiak UM Białystok/

Konferencja prasowa w Muzeum Pamięci Sybiru /fot. M. Jakowiak UM Białystok/

W czasie okupacji sowieckiej praktycznie co piąty białostoczanin "zniknął" ze swego mieszkania, kamienicy, domu. Niemal każda rodzina została dotknięta sowieckimi prześladowaniami. Deportacje i lata wojny spowodowały wielkie straty ludnościowe, doprowadziły do gospodarczego i kulturalnego upadku Białegostoku.

- Naszym obowiązkiem jest utrzymywanie pamięci o ofiarach deportacji. Dlatego uroczyście obchodzimy co roku rocznicę pierwszej wywózki obywateli polskich na Sybir. Zapraszam wszystkich białostoczan, harcerzy, uczniów do udziału w wydarzeniach, które w tym roku organizowane są 8, 9 i 10 lutego - powiedział zastępca prezydenta Rafał Rudnicki.

W tym roku urząd miejski inicjuje akcję "Światło Pamięci". W niedzielę 9 lutego o godz. 20.00 wzdłuż torów kolejowych w nowej siedzibie Muzeum Pamięci Sybiru przy ul. Węglowej zostanie zapłonie 1400 zniczy. Następnie odbędzie się przemarsz z MPS pod Pomnik-Znak Pamięci Polskiej Golgoty Wschodu przy ul. R. Traugutta. Organizatorzy chcą, aby ta akcja w następnych latach stała się tradycją związaną z upamiętnianiem deportacji.

Dzień wcześniej, 8 lutego, odbędzie się Drugi Bieg Pamięci Sybiru. O godz. 17.00 tysiąc osób z Polski i zagranicy przebiegnie pięciokilometrową trasę w lesie Pietrasze oraz zobaczy inscenizacje nawiązujące do wydarzeń z nocy 10 lutego 1940 r. W tym roku formuła inicjatywy została rozbudowana o dodatkowy "Bieg Dzienny", który wystartuje o godz. 10.00 sprzed Pałacu Branickich do Muzeum Pamięci Sybiru. Tej dwukilometrowej trasie również będą towarzyszyć inscenizacje historyczne.

10 lutego o godz. 12.00 pod białostockim Pomnikiem-Grobem Nieznanego Sybiraka przy ul. Piastowskiej odbędą się oficjalne uroczystości miejskie związane z rocznicą deportacji. W południe zostaną również uruchomione miejskie syreny alarmowe upamiętniające wywózki na Sybir. 

Tego samego dnia o godz. 13.00 w Centrum Konferencyjnym Archidiecezji Białostockiej przy ul. Kościelnej odbędzie się spotkanie organizowane przez Muzeum Pamięci Sybiru i Związek Sybiraków. W programie m.in. koncert "Z Ojczyzną w sercu" i filmy "Etiudy sybirackie".


Także w poniedziałek 10 lutego 2020 r. w Książnicy Podlaskiej im. Łukasza Górnickiego w Białymstoku o godz. 17 rozpocznie się spotkanie upamiętniające 80. rocznicę pierwszej masowej deportacji obywateli polskich na Syberię. W trakcie wydarzenia będzie miała miejsce promocja wydanej przez IPN publikacji "Sztuka przetrwania. Deportacje sowieckie z powiatu bielskiego 1940-1941. Relacje zesłańców." Towarzyszyć jej będzie na spotkanie z autorem książki - Wojciechem Konończukiem z Ośrodka Studiów Wschodnich w Warszawie.

Książka zawiera dwanaście relacji osób deportowanych na Syberię z powiatu Bielsk Podlaski w latach 1940-1941. Ukazują one losy przedstawicieli wszystkich przedwojennych warstw społecznych dotkniętych represjami: ziemian, leśników, policjantów, kupców żydowskich, nauczycieli, rzemieślników, zamożnych i biednych chłopów oraz katolików, prawosławnych i wyznawców religii mojżeszowej. Mikrohistoria tego regionu służy jako studium przypadku pokazujące losy obywateli II RP pod okupacją sowiecką.

Wcześniej także w poniedziałek - od godz. 13 w Bielsku Podlaskim także odbędzie się promocja książki Wojciecha Konończuka. Spotkanie z autorem zaplanowano w I Liceum Ogólnokształcącym im. Tadeusza Kościuszki

Program wydarzenia:

godz. 13:00 Powitanie uczestników spotkania

godz. 13:15 Prezentacja materiałów edukacyjnych ,"Przeżyć Sybir" przygotowanych przez Oddziałowe Biuro Edukacji Narodowej IPN w Białymstoku.

godz. 13:40 Sybiracy wychowawcy i wychowankowie Gimnazjum i Liceum im. T. Kościuszki w Bielsku Podlaskim. Prezentacja osób represjonowanych.

godz. 14:00 Słów kilka o książce "Sztuka przetrwania. Deportacje sowieckie z powiatu Bielskiego 1940-1941. Relacje zesłańców". Prezentacji dokona autor, Wojciech Konończuk.

godz. 14:30 Występ okolicznościowy młodzieży szkolnej I LO im T. Kościuszki.

godz. 14:45 Wystąpienia obecnych na sali świadków historii, dyskusja.

godz. 15:00 Rozmowy i wystąpienia przy herbacie.

Zobacz również