Pracodawcy, którzy oferują pracę „na czarno”, stanowią nieuczciwą konkurencję dla tych firm, które legalnie zatrudniają pracowników. Podobnie jest z pracodawcami, którzy zatrudniają pracowników, ale część wynagrodzeń wypłacają im „pod stołem”.
Od 1 stycznia 2022 r. Polski Ład wprowadzi nowe rozwiązania podatkowe i składkowe, które skutecznie ograniczą nielegalne zatrudnienie pracowników oraz ukrywanie przed właściwymi organami części wynagrodzenia ze stosunku pracy.
Zmiany polegają na tym, że konsekwencje nielegalnego zatrudniania od przyszłego roku ponosić będzie wyłącznie pracodawca. Pracownik natomiast nie musi się już obawiać, następstw jego nielegalnego zatrudnienia lub wypłaty części wynagrodzenia pod stołem. To pracodawca, jako podmiot odpowiedzialny za stosowanie nielegalnych form zatrudniania i rozliczeń, zapłaci należny z tego tytułu podatek od wynagrodzenia za pracę „na czarno” lub części wynagrodzenia wypłaconego „pod stołem”. Nieuczciwi pracodawcy będą również zobowiązani do zapłaty w całości składek na ubezpieczenia społeczne i składki zdrowotnej od takich wynagrodzeń.
W przypadku stwierdzenia powyższych nieprawidłowości, pracodawcy zostanie również przypisany dodatkowy przychód w wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę za każdy miesiąc nielegalnego zatrudnienia. I to bez względu na to czy faktycznie i w jakiej wysokości wypłacał wynagrodzenie.
Istotne z podatkowego punktu widzenia, a przede wszystkim wysokości podstawy opodatkowania są kolejne konsekwencje ujawnionych nieprawidłowości. Od przyszłego roku, zarówno wypłacone wynagrodzenia, jak i składki nie będą mogły zostać zaliczone przez pracodawców do kosztów uzyskania przychodu.
Z kolei nielegalnie zatrudniony pracownik nie będzie płacił podatku od dochodów z tytułu nielegalnego zatrudnienia ani od zaniżonych zarobków. Co równie ważne, pracownik nie będzie finansował składek na ubezpieczenie społeczne od ujawnionego wynagrodzenia, gdyż składki te będą w całości pokrywane przez pracodawcę, również w części, która na zasadach ogólnych jest finansowana przez pracownika. Nie przeszkodzi mu to również w uzyskaniu dostępu do opieki zdrowotnej i świadczeń z ubezpieczeń społecznych, tj. emerytur, rent i zasiłków.
Nowe przepisy mają ograniczyć nieprawidłowości na rynku pracy. To z jednej strony zachęta dla pracowników do ujawniania przypadków pracy „na czarno” i wypłat „pod stołem”, a z drugiej – sposób na zniechęcenie pracodawców do stosowania nieuczciwych, niezgodnych z prawem praktyk.
Zmienione przepisy są częścią podatkowego pakietu Polskiego Ładu i wejdą w życie 1 stycznia 2022 r. Nowe regulacje będą dotyczyły przypadków zaistniałych od 1 stycznia 2022 r.
Uwzględniając skutki, jakie już wkrótce poniesie pracodawca za utrzymywanie nielegalnego zatrudnienia, warto już teraz zastanowić się nad zerwaniem z dotychczasowymi praktykami. Przełom grudnia i stycznia to najlepszy moment. Jeśli w tym czasie stosunek pracy zostanie zalegalizowany, to zaległego podatku nie zapłaci ani pracownik, ani pracodawca.
Już wkrótce na stronach Ministerstwa Finansów(MF), Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) i Państwowej Inspekcji Pracy(PIP), pojawi się przewodnik który pomoże przedsiębiorcom i pracownikom dokonać – krok po kroku – procesu legalizacji zatrudnienia.
