Stanisław Moniuszko urodził się w Ubielu, w rodzinie ziemiańskiej o patriotycznych tradycjach. Na kształtowanie osobowości małego chłopca mieli wpływ rodzice oraz stryjowie, którzy rozwijali jego zainteresowania sztuką, nauką, kształtowali społeczne postawy. Po ukończeniu studiów muzycznych w Berlinie wrócił do Wilna, tam skomponował i wystawił pierwszą, dwuaktową wersję opery "Halka". Przełomowym momentem w życiu kompozytora stała się warszawska premiera "Halki", która została wystawiona w 1858 roku, w nowej, czteroaktowej wersji. W tym samym roku została mu powierzona funkcja dyrektora opery warszawskiej. Wśród najbardziej znanych oper Moniuszki wymienić należy: "Flisa", "Hrabinę", "Verbum nobile" czy "Straszny dwór", którego premiera z 1865 roku, po klęsce powstania styczniowego, cieszyła się na tyle wielkim powodzeniem, że władze carskie zakazały dalszego wystawiania spektaklu. Moniuszko komponował także lirykę pieśniową. Pieśni, pisane głównie na potrzeby muzykowania domowego, stały się niezwykle popularne i bliskie naszemu narodowi - kompozytor tworzył je z wyraźną intencją ukazania społeczeństwu wizji muzyki rodzimej, a utwory te odegrały ogromną rolę w podtrzymywaniu świadomości narodowej. Napisał ich około 300, większość z nich została zebrana i wydana w 12 "Śpiewnikach domowych". Artysta komponował pieśni przede wszystkim do tekstów współczesnych sobie poetów polskich - głównie Adama Mickiewicza, ale także Józefa Ignacego Kraszewskiego, Jana Czeczota, Teofila Lenartowicza czy Józefa Korzeniowskiego. Zgodnie ze swoim credo artystycznym Moniuszko nawiązywał w pieśniach do polskiego folkloru, wprowadzając charakterystyczne zwroty melodyczne oraz rytmikę tańców: mazura, krakowiaka i poloneza.
Współcześni Moniuszce dobrze rozumieli i szczerze odczuwali jego twórczość. Potrafił bezpośrednio przemawiać do swego pokolenia w tragicznym dla niego czasie ? pomiędzy powstaniem listopadowym a styczniowym. Dzisiejsza recepcja dzieł Moniuszki pokazuje, że utwory te opierają się upływowi czasu, wchodząc do kanonu ponadczasowych arcydzieł.
/foto. BIA24/
Udział w uroczystości nadania imienia potwierdzili także sygnatariusze porozumienia na rzecz budowy Opery z dnia 9.07.2004 roku: Janusz Kazimierz Krzyżewski, ówczesny Marszałek Województwa Podlaskiego, Marek Strzaliński - Wojewoda Podlaski, który 9.09.2005 podpisał porozumienie w sprawie utworzenie Opery i Filharmonii Podlaskiej oraz Ryszard Tur - ówczesny Prezydent Miasta Białegostoku, który 30.12.2005 wydał pozwolenie na budowę Opery.
"Działania sygnatariuszy mają doprowadzić do stworzenia niepowtarzalnej, atrakcyjnej architektonicznie budowli w Białymstoku, dzięki której miasto i cały region w sposób szczególny będą rozpoznawalne w kraju i za granicą. Teatr ma stanowić centrum muzyczne miasta i w połączeniu z walorami turystycznymi regionu wydatnie przyczyniać się do rozwoju gospodarczego Białegostoku i Podlasia, a przede wszystkim pogłębiać więzi społeczne i kulturowe między narodami nowej zjednoczonej Europy" - czytamy w liście intencyjnym w sprawie podjęcia budowy "Europejskiego Centrum Muzyki i Sztuki - Opera Podlaska", który został podpisany 9 lipca 2004 roku. Pomysłodawcą budowy opery był Marcin Nałęcz-Niesiołowski, a sygnatariuszami porozumienia Samorząd Województwa Podlaskiego reprezentowany przez Marszałka Województwa Podlaskiego Janusza Kazimierza Krzyżewskiego, Wojewodę Podlaskiego Marka Strzalińskiego i Miasto Białystok reprezentowane przez Ryszarda Tura, prezydenta Miasta Białegostoku. Podczas konferencji prasowej zorganizowanej z okazji podpisania listu intencyjnego dyrektor Filharmonii wskazywał na wielką szansę dla regionu, jaką jest budowa opery. - Po prawej stronie Wisły nie ma takiej placówki ? mówił. Jeszcze w tym samym roku, 25 października, Sejmik Województwa Podlaskiego podjął uchwałę intencyjną w sprawie utworzenia "Europejskiego Centrum Muzyki i Sztuki - Opery Podlaskiej".
