Szczególne znaczenie lasów

Lasy otaczające aglomeracje stanowią kluczowe miejsce rekreacji oraz pełnią ważne funkcje ochronne. Ma to szczególnie istotne znaczenie w obliczu zmian klimatu i innych zagrożeń cywilizacyjnych. Pomimo tego takie lasy były dotychczas intensywnie użytkowane gospodarczo, również poprzez rozległe zręby zupełne, co budziło niezadowolenie i brak akceptacji ze strony społeczeństwa.

W Polsce powstał ruch społeczny liczący setki grup, które domagają się zachowania lasów znajdujących się w pobliżu miast i mniejszych miejscowości. W Białymstoku rok temu odbyła się na ten temat konferencja naukowa zainicjowana przez dr Dana Wołkowyckiego z Politechniki Białostockiej, podczas której dyskutowano o konieczności zmiany podejścia do lasów otaczających aglomeracje.

Dlatego Lasy Państwowe wyszły z inicjatywą i wdrożyły przepisy, na mocy których wyznaczane są lasy o zwiększonej funkcji społecznej, wykorzystywane w celach rekreacyjnych. W takich lasach gospodarowanie ma być prowadzone w sposób bardziej akceptowalny przez użytkowników - nie będzie zrębów zupełnych, orki gleby, mają być pozostawiane istotne fragmenty starego lasu oraz młode drzewa z naturalnych, wielogatunkowych odnowień.

W Nadleśnictwie Dojlidy odbyło się spotkanie, którego celem było  wyznaczenie lasów o zwiększonej funkcji społecznej wokół Białegostoku. W spotkaniu uczestniczyło kilkanaście osób, w tym przedstawicielki i przedstawiciele organizacji pozarządowych, naukowcy reprezentujący Instytut Nauk Leśnych Politechniki Białostockiej oraz Wydział Biologii Uniwersytetu w Białymstoku. Podczas spotkania zapoznano się z wytycznymi oraz przedyskutowano liczne propozycje Nadleśnictwa lasów o zwiększonej funkcji społecznej.

Nadleśnictwo Dojlidy zaproponowało 5 727 hektarów takich lasów. Propozycja nadleśnictwa będzie uzupełniana przez stronę społeczną. Chodzi przede wszystkim o takie lasy jak Las Wesołowski (Antoniuk) i Las Pietrasze w północnej części Białegostoku oraz Las Solnicki wokół lotniska, które są wykorzystywane przez spacerowiczów, biegaczy, entuzjastów nordic walking, osoby praktykujące kąpiele leśne, grzybiarzy.

- Lasy otaczające Białystok mają szczególne znaczenie. Białystok ma 10 miejsce pod względem ilości mieszkańców wśród miast wojewódzkich i drugie miejsce pod względem gęstości zaludnienia. Jednocześnie, wbrew pozorom, jesteśmy na szarym końcu pod względem udziału terenów zieleni w powierzchni miasta - 32%. Dla porównania Koszalin ma 70%, Zielona Góra 67,5%, Kielce - 66. 8%. Średnia krajowa to 52%. Dlatego presja społeczna na rekreacyjne użytkowanie lasów ochronnych miasta rośnie – zauważa architektka Ewa Korolczuk z Ratujmy Zwierzyniec.

- Inicjatywa lasów społecznych to dawno wyczekiwany krok w dobrym kierunku. Lasy w znacznym stopniu obniżają temperaturę latem, łagodzą ekstremalne zjawiska pogodowe, dlatego pozwalają nam adaptować się do zmieniającego się klimatu. Jest to szczególnie istotne w przypadku wielkich aglomeracji – mówi biolog, Adam Bohdan z Fundacji Dzika Polska.

- Nowe przepisy, wprowadzone w tym roku przez Lasy Państwowe dają szanse na to, by lasy w miastach i ich otoczeniu znacznie lepiej służyły ich mieszkańcom. Będą one kształtowane inaczej od obszarów podlegających standardowej gospodarce leśnej. Specjalne podejście do lasów intensywnie użytkowanych przez nas do wypoczynku jest niezbędne, a zmiany dotychczasowego sposobu zarządzania bardzo pilne. Nie mamy czasu, by z nimi zwlekać, nie tylko ze względu na oczekiwania mieszkańców, ale i przybierające na sile zmiany klimatu. To, jaki ostatecznie będą miały zakres, i jak szybko zostaną wprowadzone w życie zależy od dobrej współpracy białostockich leśników, społeczników i naukowców – podkreśla Dan Wołkowycki, z Instytutu Nauk Leśnych Politechniki Białostockiej.

Do 7 listopada można nadsyłać do nadleśnictwa propozycje lasów o zwiększonej funkcji społecznej. Kolejne spotkanie z nadleśnictwem w tej sprawie odbędzie się 21 listopada. Osoby zainteresowanie działaniami organizacji pozarządowych w zakresie typowania lasów o zwiększonej funkcji społecznej zachęcamy do śledzenia strony https://www.facebook.com/lasydlanas/