Słonimska 15. Na chwilę wróciło tam życie

Sylwetki ludzi w oknach, na balkonie kwitnące pelargonie. Kamienica przy ulicy Słonimskiej 15 na chwilę ożyła, na co dzień jest opuszczoną ruiną. Za sprawą instalacji Ewy Chacianowskiej, artystki wizualnej.

Stare domy potrzebują ludzi. Instatalcja artystyczna na ul. Słonimskiej 15 w Białymstoku [fot. Łukasz Gawroński / WIDOK]

Przechodniów wita kot na parterze, z balkonu przygląda się miastu młoda dziewczyna. A pewien szemrany typ z dołu szuka chętnych na kielicha. W zależności od kąta patrzenia w opustoszałych oknach pojawiają się lub znikają postaci Białostoczan ze zdjęć Augustisa, sprzed prawie stu lat. Dzieje się tak za sprawą wydruków soczewkowych, które pozornie wprawiają obiekty w ruch.

- Te domy potrzebują ludzi, aby mogły odżyć - mówi Ewa Chacianowska. - A Białostoczanie potrzebują tych domów, aby poczuć zakorzenienie i żyć piękniej. Nie powinny stać puste i niezagospodarowane.

O tym, co powinno się dziać w kamienicy przy Słonimskiej 15, Białostoczanie wypowiedzieli się w listopadzie 2021 roku podczas konsultacji społecznych. Widzieliby tam butikowy hotel z restauracją na przeszklonym tarasie lub placówkę edukacyjną.

Kamienica jest bardzo reprezentacyjnym i charakterystycznym budynkiem, na dodatek z niezwykłą historią. Na potrzeby projektu "Na ratunek starym domom" historię tego domu opracował Wiesław Wróbel.

Dom wybudowany został w 1893 roku. Jego właścicielem był Witold Zbirohowski-Kościa, ceniony samorządowiec, działacz społeczny i oświatowy - który zrobił dla Białegostoku wiele dobrego, m.in. zorganizował przy Słonimskiej 15 przytułek dla młodych dziewcząt, pomagał Białostockiej Ochotniczej Straży Ogniowej, współtworzył Towarzystwo Opieki Społecznej „Przystań”.

To było ostatnie z projektowych wydarzeń. Projekt jest realizowany przez koalicję 9 organizacji pozarządowych i grup nieformalnych. Ma być obywatelskim głosem w dyskusji nad zabytkami Białegostoku.

Koalicję tworzą: Ośrodek Wspierania Organizacji Pozarządowych; Fundacja Dom; Koło naukowe Mała Architektura z Politechniki Białostockiej; Fundacja Laboratorium Badań i Działań Społecznych „SocLab”; Fundacja Teatr Latarnia; Białystok subiektywnie; Kronika Białostocka; Stowarzyszenie Edukacji Kulturalnej WIDOK; Stowarzyszenie Arteko.

Projekt sfinansowano ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich NOWEFIO na lata 2021–2030

^{oprac. na podst. inf. Stowarzyszenia Edukacji Kulturalnej WIDOK}