Rok 2023 - Rokiem Kodeksu Supraskiego w Podlaskiem – przypomnijmy, że taką decyzję podjęli radni sejmiku województwa podlaskiego. Kodeks Supraski to cenny zabytek piśmiennictwa słowiańskiego wpisany na listę „Pamięci świata” UNESCO.
Z wnioskiem o ustanowienie roku 2023 w regionie Rokiem Kodeksu Supraskiego wystąpił prawosławny arcybiskup białostocko-gdański Jakub. W roku 2023 wypadają ważne rocznice dla tego zabytku piśmiennictwa: tysiąclecie istnienia, 500-lecie przybycia do klasztoru supraskiego oraz 200-lecie odnalezienia kodeksu w supraskim monasterze.
Unikat z podlaską historią
O szczegółach planowanych przedsięwzięć poinformowali w środę (21 czerwca) członkowie komitetu honorowego na czele z abp Jakubem, który przewodzi komitetowi honorowemu obchodów. W spotkaniu uczestniczył także marszałek Artur Kosicki, samorząd województwa jest bowiem partnerem tych obchodów.
– Wszystkie te daty mówiły nam o tym, że rok 2023 będzie najlepszy, aby przypomnieć o tym rękopisie – mówił Arcybiskup Białostocki i Gdański Jakub i podkreślał, jak ogromne znaczenie dla regionu ma fakt, że Kodeks Supraski znalazł się przed wiekami właśnie w Supraślu (…) – To świadczy o kontaktach w tamtych czasach, jakie supraski monaster miał z resztą świata, o czym zresztą dowodzą też słynne freski supraskie. Monaster miał kontakt z Bałkanami, ze Świętą Górą Athos… To świadczy o poziomie intelektualnym, duchowym i naukowym tamtego okresu – zaznaczył arcybiskup.
Kamienne rzeźby zostaną umiejscowione w miejscach związanych z Kodeksem Supraskim, czyli w Supraślu, Wólce Wygonowskiej i w stolicy województwa – Białymstoku.
Artur Kosicki poinformował również, że dołoży wszelkich starań, aby rękopis, który obecnie jest w zbiorach Biblioteki Narodowej w Warszawie, w czasie zaplanowanej na wrzesień konferencji naukowej trafił do naszego regionu.
– To wyjątkowe dzieło, a dla naszego regionu ogromny zaszczyt, że taki unikat, zabytek światowej klasy, ma swoją podlaską, długą historię – mówił marszałek Kosicki. – Cieszy mnie, że kalendarz wydarzeń związanych z popularyzacją wiedzy na temat Kodeksu jest tak bogaty. Najważniejsze z nich to wrześniowa konferencja naukowa, przygotowanie trzech rzeźb przedstawiających pulpity z otwartą księgą i to, na co koneserzy czekają z niecierpliwością: tłumaczenie i wydanie księgi w języku polskim – wymieniał marszałek.
Kodeks Supraski – czym jest?
– To największy objętościowo pomnik piśmiennictwa pisany cyrylicą, która jest naszym wspólnym dziedzictwem – mówił historyk kultury i ekspert w zakresie slawistyki prof. Aleksander Naumow.
Część księgi znajdująca się w Polsce jest zbiorem żywotów świętych i kazań na marzec. A że w marcu często przypada Wielkanoc, więc są tam też m.in. kazania na Wielki Tydzień i na inne stałe w kalendarzu liturgicznym święta.
– To jest naprawdę bardzo dobra literatura, to są bardzo stare teksty, powstałe w III, IV i V wieku. Pisane bardzo pięknym językiem. Spodobają się w normalnej lekturze, nie tylko obrzędowej – zapewniał prof. Naumow.