Rekordowa Akcja Karmnik

Tegoroczne odłowy rozpoczęły się 4 grudnia, a zakończyły w ostatni weekend lutego. Były prowadzone w tych samych terminach w 20 miejscach w Polsce. Jak co roku swoje karmniki przygotowali studenci z Wydziału Biologii Uniwersytetu w Białymstoku. Ptaki były dokarmiane regularnie, a co dwa tygodnie w soboty przy karmnikach studenci rozstawiali sieci ornitologiczne. 

Wpadło w nie w sumie 1318 osobników. 999 ptaków nie miało jeszcze obrączek – one zostały zaobrączkowane. 319 kolejnych odłowów – to tzw. retrapy i kontrole, czyli ptaki, które miały już obrączki założone wcześniej przy studenckich karmnikach lub w innych miejscach. 

– Duża liczba ptaków, które odławiamy w sąsiedztwie kampusu UwB, może mieć dwie przyczyny. Po pierwsze, niedaleko są pozostałości po dawnych ogródkach działkowych, a także duże, nadal użytkowane ogrody działkowe. W obu tych miejscach ptaki mogą znaleźć sporo pożywienia oraz odpocząć podczas migracji. Po drugie, z powodu łagodnej zimy dochodzi do pewnych zaburzeń w migracjach ptaków. Brak stałej i grubej pokrywy śnieżnej nie zmusza ich do dalekiej wędrówki na zimowiska. A obszary miejskie (chociażby z powodu wspomnianych wcześniej działek i przydomowych ogrodów) są atrakcyjnym żerowiskami. W miastach jest również nieco cieplej, niż na otaczających je terenach – tak zwany efekt miejskiej wyspy ciepła. Skoro ptaki potrafią przetrwać w tych warunkach, długa i niebezpieczna wędrówka na południe czy zachód Europy może okazać się dla niektórych gatunków zbędna – komentuje dr Krzysztof Deoniziak, opiekun sekcji ornitologicznej Koła Naukowego Biologów UwB. 

Ze statystyki akcji wynika, że w studenckie sieci złapały się osobniki z 14 gatunków. W tym sezonie najwięcej zostało zaobrączkowanych bogatek – 387 oraz czyży – 273, przy czym w przypadku tego drugiego gatunku odłowy w Białymstoku okazały się rekordowe w skali kraju. Na trzecim miejscu były dzwońce (136), a na kolejnym grubodzioby (116) – i jedne i drugie nie złapały się tak licznie w żadnym innym miejscu w Polsce.   

Niektóre ptaki odwiedzają karmniki przy kampusie UwB regularnie – jak bogatka, która została tu zaobrączkowana w 2017 roku i od tamtej pory została dołowiona już pięciokrotnie, albo dzięcioł duży - zaobrączkowany w 2016, a potem odłowiony też w 2017 i 2021 roku.  

– W nasze sieci w tym sezonie wpadały również ciekawe, rzadko odławiane gatunki. Np. dwie czeczotki, które nie złapały się nigdzie indziej w Polsce, dzięcioł średni, krogulec. Były też cztery zięby – ptaki, które jeszcze kilka lat temu raczej odlatywały na południe. Teraz obserwujemy je u nas zimą i odławiamy coraz częściej, co pokazuje zachodzące zmiany klimatyczne – relacjonuje Anna Winiewicz, prezes Koła Naukowego Biologów UwB. 
 
Podczas Akcji Karmnik jej uczestnicy nie tylko obrączkują ptaki pod okiem licencjonowanych obrączkarzy, ale także je mierzą i opisują. W ten sposób gromadzone są dane, które pozwalają na określenie składu gatunkowego oraz liczebności ptaków korzystających z karmników w różnych częściach Polski. Zebrane podczas Akcji Karmnik dane ornitologiczne trafią do Stacji Ornitologicznej Muzeum i Instytutu Zoologii PAN w Gdańsku, która pełni rolę krajowej centrali obrączkowania ptaków. 

Informacje o Akcji Karmnik i wynikach odłowu w ostatnim sezonie dostępne są na stronie internetowej akcji.

Źródło: UwB