Przyjaciele Muzeum Pamięci Sybiru

Muzeum Pamięci Sybiru co roku wyróżnia osoby, które wykazały się szczególnym wsparciem i zaangażowaniem w działania na rzecz najnowocześniejszego białostockiego muzeum. Osobom, które otrzymują tytuł Przyjaciela Muzeum Pamięci Sybiru, wręczane są symboliczne statuetki. To marmurowy blok przypominający bryłę lodu lub śniegu i przywołujący skojarzenia z zimnem Syberii. W tym roku statuetki trafiły do Alimy Kirabayeva – ambasadora Kazachstanu w Polsce, Roberto Molle – prezesa Stowarzyszenia Bitwy o Monte Cassino, Centrum Nauki i Badań oraz Ryszarda Janosza – prezesa Oddziału Związku Sybiraków we Wrocławiu.

Alim Kirabayev jest absolwentem Kazachskiego Państwowego Uniwersytetu im. Al-Farabiego. Odbył staż naukowy w Stanach Zjednoczonych oraz szkolenia w Instytucie Dyplomacji Akademii Administracji Publicznej przy Prezydencie Republiki Kazachstanu. Służbę dyplomatyczną rozpoczął w 1997 r. Pracował m.in. jako Sekretarz Ambasadora Kazachstanu w Egipcie i Japonii, Sekretarz w Wydziale ds. ONZ, Radca Departamentu Europy i Ameryki, Gabinetu Ministra w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Republiki Kazachstanu, Departamentu Międzynarodowej Współpracy Humanitarnej i Gospodarczej. Zanim przybył do naszego kraju, był Ambassadorem-at-large Ministerstwa Spraw Zagranicznych Republiki Kazachstanu. Funkcję Ambasadora Kazachstanu w Polsce pełni od marca 2020 roku. Ma rangę Nadzwyczajnego i Pełnomocnego Radcy II klasy. Obejmuje patronatem honorowym prace i posiedzenia Polsko-Kazachstańskiej Komisji Historycznej. Komisja ta zainaugurowała swoją działalność 6 czerwca 2022 roku w Muzeum Pamięci Sybiru i również dzięki zaangażowaniu Alima Kirabayeva  jest międzynarodowym forum współpracy badawczej, przyczyniającym się do poszerzania wiedzy o Polakach wywiezionych na Wschód.

Roberto Molle ukończył studia prawnicze i jest historykiem, autorem licznych artykułów i książek na temat bitwy w Cassino. Jest dyrektorem „Museo Vivo della Memoria”, byłym dyrektorem naukowym „Museo Historiale” w Cassino, członkiem komitetów obchodów 70. i 75. rocznicy bitwy pod Cassino, koordynatorem komitetu historyczno-naukowego obchodów 80. rocznicy bitwy pod Cassino. Współpracował przy produkcji filmów dokumentalnych o bitwie, współtworzył programy radiowe poświęcone Linii Gustava. Obecnie zajmuje się tematem Linii Gustawa przy Fundacji „Liberation Route Europe”, jest prezesem Stowarzyszenia Muzeów „Italy War Route”, honorowym członkiem amerykańskiego stowarzyszenia  „36 Dywizja Piechoty” w Austin (USA). Został odznaczony „Medalem Pamięci” Państwa Polskiego, jest Członkiem Honorowym „Fundacji Muzeum II Korpusu Polskiego pod Montecassino” oraz członkiem Komisji Ekspertów ds. tematyki bitwy pod Cassino. Dzięki niemu w 2019 roku zbiory Muzeum Pamięci Sybiru powiększyły się o 19 cennych eksponatów znalezionych na polu bitwy o Monte Cassino. Dziś część z nich jest dostępna na ekspozycji wystawy stałej i jest ważnym elementem ukazującym drogi zesłańców do Polski przez Bliski Wschód i Włochy.

Ryszard Janosz urodził się w 1940 roku w Kostopolu na Kresach Wschodnich. Jego ojciec był oficerem Wojska Polskiego i odbywał służbę w Kostopolu. Całej rodzinie udało się uniknąć zsyłki na Sybir w lutym i kwietniu 1940 roku, jednak w czerwcu 1940 roku pan Ryszard, jego  dwie starsze siostry, rodzice i babcia zostali deportowani w rejon Omska, a następnie do posiołku Załomnaja, który opuścili po dwóch latach wraz z Armią Andresa. Ojciec pana Ryszarda walczył pod Monte Cassino i Ankoną, zginął 17 lipca 1944 roku. Pozostała część rodziny przemieszczała się przez kraje Bliskiego Wschodu do Ugandy, gdzie przebywała do 1947 roku. Po powrocie do Polski Ryszard Janosz ukończył szkołę wojskową. W 1993 roku został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Angażował się w działalność Związku Sybiraków od 1989 roku, a od 2022 jest Prezesem Zarządu Oddziału Związku Sybiraków we Wrocławiu.

Od lat uczestniczy w wielu inicjatywach szerzących pamięć o polskim Sybirze. Dzięki jego otwartości i zaangażowaniu udało się nie tylko zacieśnić więzi ze środowiskiem sybirackim z zachodniej polski, ale też zorganizować i przeprowadzić wrocławską edycję Biegu Pamięci Sybiru.