Choć żyjemy w regionie "Zielonych Płuc Polski", nie oznacza to jednak, że zjawisko smogu nas nie dotyczy. Sytuacja nie jest tak tragiczna jak w najbardziej zanieczyszczonych regionach Polski, ale powodów do dumy też nie mamy. W czym tak naprawdę tkwi problem?
W Podlaskiem najwięcej zanieczyszczeń wytwarza sektor niskiej emisji. Chgodzi o wykorzystywanie w gospodarstwach domowych paliw niskiej jakości, spalanie odpadów i nieodpowiednich materiałów, na przykład meblI. Zły stan powietrza powstaje także przez zanieczyszczenia komunikacyjne.
Jak wyjaśnia prof. Piotr Banaszuk z Politechniki Białostockiej: - Rozbieżność mówiąca, że z jednej strony nie przekraczamy norm, z drugiej zaś strony sami odczuwamy, że w pewnych warunkach oddychać się po prostu nie da, bierze się z problemu polskich norm. Normy w wielu krajach Europy są znacznie ostrzejsze. Według agencji europejskich i danych Światowej Organizacji Zdrowia mamy problem środowiskowy. Te same dane uzyskane z tych samych polskich stacji pomiarowych wyglądają zupełnie inaczej, kiedy są opracowywane przez międzynarodowe organizacje.
Wszyscy są zgodni: trzeba działać i podejmować konkretne środki zaradcze. Efektywność energetyczna i Odnawialne Źródła Energii to sposoby na realną walkę ze smogiem.
Strategia rozwoju Województwa Podlaskiego jako jeden z ważnych elementów stawia na ochronę środowiska. Wspiera także efektywność energetyczną, którą założył Zarząd Województwa Podlaskiego w Regionalnym Programie Operacyjnym. W różnych obszarach Urząd Marszałkowski Województwa Podlaskiego realizuje konkursy, wspierające efektywność energetyczną.
- Nie walczymy ze smogiem uchwałami, lecz pokazujemy, na co konkretnie możemy przekazać środki unijne aby potencjalnie łatać dziurę energetyczną, jaka jest w naszym regionie a z drugiej strony te warunki poprawiać - wyjaśnia Maciej Żywno, wicemarszałek województwa podlaskiego.
W Regionalnym Programie Operacyjnym cała oś dedykowana jest efektywności energetycznej i odnawialnym źródłom energii, na którą przeznaczone jest 180, 5 mln euro.
- Oś dzieli się ona na cztery główne działania. W nich mamy środki dedykowane m. in. na budowę instalacji do wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii, termomodernizację, różnego rodzaju technologie i sprzęty w przedsiębiorstwach, ograniczające straty energii. Mamy też środki na takie może bardzo niszowe ale przyszłościowe inwestycje jak oświetlenie uliczne, ścieżki rowerowe, sieci ciepłownicze i chłodnicze. RPO stara się tutaj wyjść naprzeciw potrzebom energetycznym województwa, dotując tak duże środki na przeprowadzenie rewolucji energetycznej - informuje Joanna Sarosiek pełniąca obowiązki dyrektora Departamentu Rozwoju Regionalnego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podlaskiego.
W ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego na lata 2014-2020 można otrzymać dotacje na inwestycje związane z wytwarzaniem energii z odnawialnych źródeł. Wsparcie skierowane jest zarówno do samorządów, przedsiębiorstw, organizacji pozarządowych, spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych, jak i producentów rolnych i spółdzielni rolniczych. Program daje też możliwość przeprowadzania kompleksowej modernizacji budynków wraz z wymianą wyposażenia na energooszczędne i zastosowanie odnawialnych źródeł energii. Działanie to skierowane jest do spółdzielni, wspólnot mieszkaniowych oraz samorządów. W jego ramach samorządy mogą również zrealizować m.in. projekty związane z modernizacja indywidualnych źródeł ciepła, montażem efektywnego energetycznie oświetlenia w gminach lub obiektach użyteczności publicznej, montażem systemów pomiaru zanieczyszczeń miasta czy budową mikroinstalacji prosumenckich w gospodarstwach indywidualnych.
Najbliższy konkurs wkrótce. Od 3 marca można składać wnioski w ramach działania "Energetyka oparta na odnawialnych źródłach energii" na instalację ogniw fotowoltaicznych lub kolektorów słonecznych na budynkach mieszkalnych, w tym także i jednorodzinnych. Ponadto na budowę nowych lub zwiększenie mocy już istniejących jednostek wytwarzania energii za źródeł odnawialnych wraz z podłączeniem ich do sieci dystrybucyjnej. Co więcej, dofinansowaniem mogą zostać objęte projekty dotyczące rozwoju infrastruktury potrzebnej do wytwarzania biokomponentów i biopaliw produkowanych z surowców odpadowych i pozostałości z produkcji rolniczej oraz przemysłu rolno-spożywczego.
Konkurs skierowany jest m.in. do samorządów, przedsiębiorstw, organizacji pozarządowych, spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych, producentów rolnych i spółdzielni rolniczych. Do rozdysponowania w ramach konkursu jest 100 mln zł. Nabór wniosków potrwa do 14 kwietnia, natomiast rozstrzygnięcie planowane jest na lipiec bieżącego roku.
