Opowieść o polskich starowierach. Nowa książka od wydawnictwa Czarne

"Katarzyna Roman-Rawska zabiera nas w podróż do swojej matczyzny – Gabowych Grądów na Suwalszczyźnie. Jeździmy tam na święta i wakacje, okładamy się brzozowymi witkami w czarnej bani, a nocą wyprawiamy do molenny na wielogodzinne modły. Widzimy kreślone z czułością obrazy ciotek, babć, przodkiń i przodków oraz ich życia. Ale ani na chwilę nie zamieniają się one w fotogeniczny skansen, który tak lubimy widzieć we wsiach zamieszkanych od wieków przez mniejszości. Autorka zabezpiecza nas przed tym, odsłaniając paradoksy związane z relacjami pomiędzy większością a mniejszością, z których doskonale zdaje sobie sprawę, przynależąc – z jednej strony po ojcu, z drugiej po matce – do każdej z tych grup; czasem więc przyglądamy się tu także sami sobie. Taka wyprawa okazuje się bardziej fascynująca niż najbardziej egzotyczne fantazje.w okolicach Suwałk, Sejn i Augustowa. Wielu z nich do dziś kultywuje swoją tradycję" - pisze o książce Aneta Prymaka-Oniszk.

Historia starowierów rozpoczyna się w XVII wieku, gdy zbuntowali się przeciwko reformom  religijnym i opuścili Rosję. Nieśli ze sobą po kilka tobołków i nadzieję na spokój. Podzielili się na wiele drobniejszych wspólnot: zamieszkali w Chinach, Australii, Stanach Zjednoczonych. Część z nich osiadła w okolicach Suwałk, Sejn i Augustowa. Wielu z nich do dziś kultywuje swoją tradycję.

Katarzyna Roman-Rawska w 7530 roku od stworzenia świata przystąpiła do wywoływania wspomnień i zbierania opowieści. Starowierkami były jej matka Olga, babcia Anisa, prababki Agafia oraz Warwara, która sprawowała posługę szamanki, a także praprababki: Agrypina, Warwara, Fiewronia, Anna. Opowiada o dumie i wstydzie ze swojego pochodzenia, o trudnej rosyjskiej polskości, a może polskiej rosyjskości. O zakamarkach starowierskich domów, w których wciąż kryją się ikony. O radości, jaka płynie z obrządków religijnych, ale też o pozostawaniu na marginesie wielkiej historii. I o zwyczajnym życiu, które może rozczarować tych, którzy starają się na siłę egzotyzować tę społeczność.

Książka o starowierach to jedna z nowości w serii wydawniczej Sulina, w której ukazuje się szeroko pojęta literatura faktu - książki historyczne i antropologiczne, proza podróżnicza i eseje. Ich wspólnym mianownikiem jest to, że na rozmaite literackie sposoby odkrywają przed czytelnikiem nieznane oblicza i przejawy fenomenu zwanego Europą, że zdradzają jej często wstydliwe sekrety i głęboko ukryte tajemnice.