Nietypowe obserwatorium przyrody powstało w Raduninie

Skąd w ogóle pomysł na tego rodzaju obserwatorium?

– Koncepcja obserwatorium zainspirowana została francuskimi rzeźbami mieszkalnymi z regionu Gaskonii, okolic Bordeaux. Pomysł adaptacji tego rodzaju struktur w Podlasiu wynika z potrzeby przyciągnięcia turystów w mniej aktywnych sezonach oraz zaspokojenia zainteresowania estetycznymi doświadczeniami wśród odwiedzających – wyjaśnia Adam Kamiński, prezes Lokalnej Grupy Działania Puszcza Knyszyńska, która była odpowiedzialna za realizację projektu. 

EkoARTEsium, bo taka nazwa używana jest w odniesieniu do obiektu, powstało dzięki współpracy ze Stowarzyszeniem „Lokalna Grupa Działania – Tygiel Doliny Bugu”. Obiekt został zrealizowany na terenie należącym do Gminy Gródek.

Pnie drzew na elewacji

Projekt obserwatorium został zainicjowany przez studentów Wydziału Architektury, pracujących pod kierunkiem pracowników naukowych. Jest to efekt współpracy akademickiej i kreatywności młodych architektów. 
Zaprojektowany budynek przeznaczony jest dla jednej osoby i będzie użytkowany czasowo. 

– Obiekt swoją formą wpisuje się w istniejącą przestrzeń, nawiązując do sterty ułożonych ściętych pni drzewnych, które często możemy ujrzeć przy traktach leśnych – opisuje architekt Janusz Grycel zaangażowany w projekt.

Forma budynku znakomicie współgra z otaczającym krajobrazem. 

– Elewacje boczne budynku obłożone są połówkami z pni drzew. Z kolei elewacja frontowa i tylna obłożone są pociętymi plastrami pni drzew. Wnętrze budynku jest doświetlone za pomocą aluminiowych kubicznych okien zlokalizowanych w przeciwległych narożnikach budynku – podaje architekt.

Nie tylko dla ornitologów

Adam Kamiński podkreśla: – Obserwatorium dedykowane jest zarówno dla turystów, jak i lokalnej społeczności, a także dla miłośników przyrody poszukujących wytchnienia w otoczeniu natury. 

Obserwatorium powstało na rzucie prostokąta o wymiarach 5,14x2,74 m. Wysokość obiektu to 3,70 m. Zajmuje powierzchnię 14 mkw. (8,13 mkw. powierzchni użytkowej) i ma kubaturę 49 metrów sześciennych. Budynek składa się z dwóch stref: wewnętrznej (zamkniętej) oraz zewnętrznej (otwartej). W pierwszej znalazły się: miejsce do jedzenia-odpoczynku, miejsce do przygotowania posiłków, toaleta i magazynek. W drugiej – taras oraz dojścia do zbiornika wodnego.

Jak można korzystać z nietypowego obserwatorium przyrody?

– Zarządzanie obserwatoriami leży w gestii samorządów gminnych, które ustalają zasady korzystania. Ogólnie dostęp jest bezpłatny, chyba że obserwatorium funkcjonuje pod opieką lokalnych kwater agroturystycznych – komentuje nasz rozmówca. 

Kolejne projekty? Trwają prace

Dokumentacja projektowa obiektu powstała w Pracowni Architektury Kultur Lokalnych Wydziału Architektury Politechniki Białostockiej kierowanej przez prof. dr hab. inż. arch. Jerzego Uścinowicza. Za architekturę odpowiadają dr inż. arch. Janusz Grycel i studentka Magdalena Dworakowska. Za konstrukcję – mgr inż. Dariusz Kiluk. Jednostką projektową jest z kolei Instytut Innowacji i Technologii Politechniki Białostockiej, na którego czele stoi mgr inż. Tomasz Stypułkowski.

Całkowity koszt inwestycji wyniósł około 180 tysięcy złotych. Projekt został zrealizowany dzięki funduszom pochodzącym z programu Leader, z LGD jako operatorem tego programu. 

Prezes Adam Kamiński pytany o podobne realizacje w przyszłości, odpowiada: 

– Obecnie trwają prace nad kolejnymi projektami, z potencjałem na otrzymanie wsparcia od marszałka oraz środków Unii Europejskiej. Inicjatywy te są częścią szerszej strategii, mającej na celu tworzenie kompleksowych rozwiązań w ramach programu Xylopolis. Współpraca z samorządami gminnymi LGD jest aktywnie rozwijana, a potencjalne zaangażowanie Lasów Państwowych w projekty proekologiczne stanowi obiecujący kierunek rozwoju.