Muzeum Pamięci Sybiru nagrodzone

Nagroda Muzealna Rady Europy przyznawana jest corocznie. Jak napisano w uzasadnieniu przyznania nagrody białostockiemu Muzeum Pamięci Sybiru: „muzeum uznano za wnoszące znaczący wkład w zrozumienie europejskiego dziedzictwa kulturowego, promowanie poszanowania praw człowieka i demokracji, łączenie kultur, pokonywanie granic społecznych i politycznych, poszerzanie wiedzę zwiedzających i zrozumienie współczesnych problemów społecznych oraz zgłębianie idei obywatelstwa demokratycznego”.

Zdaniem przedstawiciela Komisji przyznającej Nagrodę Muzealną, Constantinosa Efstathiou (Cypr, SOC): „Muzeum pracuje w oparciu o silną narrację o deportacji, redukując materiały badawcze do najistotniejszych, pracując z mocnymi obrazami przestrzennymi, które dają głos wybranym autentyczne przedmioty. Zdolność muzeum do przekazywania historii poprzez warsztaty, wydarzenia, media, publikacje i nowe formaty jest imponująca i pozwala dotrzeć do szerokiego grona odbiorców”.

Muzeum Pamięci Sybiru jest w gronie 50 placówek z całej Europy ubiegających się o prestiżową nagrodę Europejskiego Muzeum Roku 2024. Przyznana obecnie Nagroda Muzealna Rady Europy jest znaczącym docenieniem białostockiego muzeum oraz „ważną częścią programu Nagrody Europejskiego Muzeum Roku 2024”. Laureata tej nagrody poznamy podczas ceremonii wręczenia nagrody w maju 2024 roku w Portugalii. 

Wśród 50 placówek nominowanych do nagrody Europejskiego Muzeum Roku 2024 oprócz Muzeum Pamięci Sybiru są jeszcze cztery placówki z Polski: Muzeum Mazowieckie w Płocku, Muzeum i Miejsce Pamięci w Sobiborze (Włodawa), Muzeum Panoramy Racławickiej we Wrocławiu i Muzeum Narodowe w Lublinie.

Nagrodę Europejskiego Muzeum Roku przyznaje od 1977 roku Europejskie Forum Muzealne. Proces oceny zgłoszonych placówek obejmuje wizyty przedstawicieli komisji w muzeach, kończy się coroczną konferencją z udziałem 250–300 czołowych muzealników, podczas której kandydaci prezentują swoje muzea, ogłaszani są zwycięzcy oraz przedstawiane są wartości i innowacyjne pomysły leżące u podstaw europejskiego dziedzinie muzeów są omawiane, odnawiane i reinterpretowane.

Dyrektor MPS prof. Wojciech Śleszyński, podczas zgłoszenia swojego muzeum do tej nagrody (w maju 2023) mówił, że instytucja w momencie otwarcia była muzeum historycznym. Przypominał, że z miejsca, gdzie zlokalizowana jest ta placówka, w 1940-41 roku odjeżdżały na Wschód transporty Polaków wywożonych przez okupacyjne władze sowieckie na Syberię. 

Wśród dotychczasowych laureatów tej prestiżowej nagrody jest tylko jedno muzeum z Polski: Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN nagrodzone w roku 2016.