Leśnicy w rocznicę Bitwy pod Waliłami 

29 kwietnia 1863 roku pod wsią Waliły doszło do pierwszej i największej na terenie Puszczy Knyszyńskiej bitwy powstańców z wojskami rosyjskimi. Polski oddział liczący ok. 300 osób założył obóz w ostępie zwanym Komotowszczyzna. Rosjanom udało się wytropić powstańczy oddział. Po trwającej godzinę bitwie polski oddział został rozproszony. Na placu boju poległo 32 powstańców, których pochowano w istniejącej do dziś mogile. 

Bitwa z 29 kwietnia zakończyła się porażką powstańców. Jednakże chrzest bojowy pod Waliłami grupy Wróblewskiego miał zasadnicze znaczenie. Przyczyny niepowodzenia tkwiły wyłącznie w niekompletnym i niesprawnym uzbrojeniu. Wojska carskie były pod tym względem o wiele lepiej przygotowane. Z bitwy wyciągnięto pozytywne wnioski. Powstańcy okazali się zdeterminowani do podjęcia walki w razie spotkania z nieprzyjacielem, a przy tym wykazali duży hart bojowy.

Powstanie Styczniowe było największym zrywem narodowowyzwoleńczym przeciwko zaborcy rosyjskiemu. W ciągu prawie dwóch lat trwania powstania stoczono ponad tysiąc bitew i potyczek. 

Jedna z nich, zwana bitwą pod Waliłami, miała miejsce właśnie w uroczysku Piereciosy, w Nadleśnictwie Waliły. Historycznie teren Nadleśnictwa Waliły jest mocno związany z powstaniem styczniowym 1863 r. Kompleks Puszczy Knyszyńskiej był schronieniem dla nowo powstałego oddziału powstańczego dowodzonego przez Onufrego Duchyńskiego oraz Walerego Wróblewskiego. 

W bieżącym roku leśnicy z Nadleśnictwa Waliły upamiętniają to wydarzenie, organizując oficjalne obchody. Zaplanowano je w miejscu bitwy na terenie Uroczyska Piereciosy 29 kwietnia 2023 roku dokładnie w 160. rocznicę bitwy. Wydarzenie będzie miało charakter otwarty dla mieszkańców regionu. 

W trakcie obchodów odbędzie się: odsłonięcie pomnika odrestaurowanego staraniem Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Białymstoku, apel poległych, uroczysta msza święta oraz rekonstrukcja historyczna będącą inscenizacją bitwy pod Waliłami. Widzowie uroczystości będą mieli możliwość wysłuchania koncertu utworów patriotycznych oraz zwiedzania obozu powstańców styczniowych. Przewidziano również liczne stoiska informacyjne i promocyjne.

Program uroczystości 29 kwietnia 2023 r. Uroczysko Piereciosy: 
godz. 11:30 – Odsłonięcie i poświęcenie pomnika Bitwy pod Waliłami 
od godz. 13 – Msza święta pod przewodnictwem bp. Henryka Ciereszko
godz. 14:00 – Uroczyste obchody rocznicy bitwy na Uroczysku Piereciosy
godz. 15:00 – Inscenizacja Bitwy pod Waliłami 
godz. 16:00 – przerwa na posiłek 
– w tym czasie koncert Reprezentacyjnej Orkiestry Lasów Państwowych przy Technikum Leśnym w Tucholi,
– koncert zespołu Taraka
– zakończenie i biesiada przy ognisku.
Patronat nad wydarzeniem objęło Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Ministerstwo Klimatu i Środowiska. Partnerem Strategicznym Bitwy pod Waliłami jest Województwo Podlaskie.