Badania zrealizował między kwietniem a wrześniem zespół badawczy Fundacji SocLab, w ramach projektu Podlaski Pomost Kultury (2016-2018) prowadzonego przez Wojewódzki Ośrodek Animacji i Kultury (WOAK). Celem diagnozy było ukazanie kondycji oraz specyfiki edukacji kulturowej w województwie podlaskim. Miała ona wskazać, jakie zasoby mogą zostać wykorzystane do prowadzenia skutecznych działań edukacyjnych i kulturowych w ramach stworzonych sieci instytucji animatorów kultury. Jakie są problemy, jak je rozwiązać aby podwyższyć efekt działań tejże edukacji. Kultura to nie są tylko wydarzenia kulturalne. To bardzo ważny czynnik rozwoju całego województwa. To nie tylko czynnik rozwoju ekonomicznego ale również rozwoju ludzi.
- Przeglądając ten materiał możemy zwrócić uwagę na takie obszary problemowe dotyczące np. samej rozpoznawalności kulturowej, w naszym województwie jest z tym problem. Także współpraca międzysektorowa, czyli współpraca między samorządem a organizacjami pozarządowymi. Musi być większy nacisk na partnerstwo. Kolejna rzecz to obszar dotyczący zasobów, czyli ludzi infrastruktury. Tu edukacja wymaga wsparcia w północnych i zachodnich częściach naszego województwa- mówi Cezary Mielko, dyrektor WOAK.
To były kompleksowe badania. Przeprowadzono ankietę internetową dla wszystkich województw, ażeby mieć porównywalne wyniki. Otrzymano ponad 400 odpowiedzi z różnych instytucji: kultury, organizacji pozarządowych zajmujących się kulturą oraz szkół. Te trzy podmioty były przedmiotem badań. Były też prowadzone badania jakościowe, które polegały na wywiadach zogniskowanych, grupowych, z przedstawicielami tych podmiotów ale i również z urzędnikami, którzy na szczeblu wojewódzkim, czy gminnym są odpowiedzialni za to co się dzieje z kulturą. Były też obserwacje uczestniczące. Dużo wiedzy uzyskano z analizy danych zastanych, tu brane pod uwagę były dane statystyczne z różnych źródeł, czy analiza dokumentów strategicznych.
- Najsłabszym ogniwem jest szkoła, a z drugiej strony jest miejscem największego potencjału. Szkoła jest obecnie mało elastyczna. Brakuje czasu na t,o aby nauczyciel zorganizował jakieś warsztaty. Pracownicy w instytucjach są sfrustrowani. Ich praca nie jest doceniana, obszar kultury jest postrzegany jako mało istotny z punktu widzenia gminy czy szkoły - mówi dr Katarzyna Sztop-Rutkowska, prezes Fundacji Laboratorium Badań i Działań Społecznych "SocLab"
Powstała publikacja powinna służyć lokalnemu operatorowi programu Podlaski Pomost Kultury do optymalizacji działań na rzecz rozwoju edukacji kulturowej w regionie. Może też pomóc wszystkim podmiotom zaangażowanym w takie działania w szukaniu najlepszych rozwiązań w codziennej pracy w społecznościach lokalnych.
- Ta publikacja jest jedynie esencją, tam są najważniejsze rzeczy. Raport całościowy ma około 300 stron. Będzie on zamieszczony i dostępny na stronie internetowej. Prawdopodobnie największym potencjałem, jaki mamy i najważniejszym zasobem są animatorzy i edukatorzy, którzy często są ludźmi z pasją. Znają dobrze swoje otoczenie, swoje społeczności lokalne, wiedzą, co jest dla nich najważniejsze. Jednak jednym z najważniejszych problemów jest właśnie frustracja i wypalenie zawodowe. Województwo podlaskie w porównaniu z innymi nie prezentuje się specjalnie imponująco. Na pewno problemem są też problemy ekonomiczne - mówi dr Maciej Białous, członek zarządu Fundacji Laboratorium Badań i Działań Społecznych "SocLab".
Projekt Podlaski Pomost Kultury jest projektem trzyletnim. W tym roku udało się sfinansować 14 pomysłów, to warsztaty taneczne, teatralne, plastyczne, dziennikarskie połączone z ciekawymi happeningami, publikacja samodzielnie przygotowanych filmów, albumów i komiksów.
- W roku 2017 będziemy mogli realizować kolejne działania. Ta publikacja jest dla nas cennym drogowskazem do podejmowania działań, żebyśmy mogli rzeczywiście realizować czy szkolenia, warsztaty bazując na tych danych. Tym bardziej, ze w przyszłym roku będziemy mogli już dofinansować ponad 20 projektów - mówi Cezary Mielko.
