"Uchwyty 1948-2014" to zbiór fotografii pochodzących z zakładowego archiwum. Koncepcja tego wydawnictwa powstała w 2011 r. Na mocy porozumienia zawartego z Bison-Bialem SA (dawna Fabryka Przyrządów i Uchwytów "Uchwyty") Centrum Ludwika Zamenhofa otrzymało kilkaset negatywów z zakładowej pracowni fotograficznej. "Spośród tysięcy klatek wybraliśmy kilkaset, poukładaliśmy je tematycznie. Z tego materiału powstała robocza wersja albumu" - piszą autorzy albumu.
Negatywy w większości nie były opisane, a jeżeli już, to bardzo skrótowo, nie zawsze w sposób zrozumiały. Dlatego ekipa CLZ rozpoczęła rejestrowanie wywiadów z byłymi i obecnymi pracownikami fabryki: "Nagrywanym osobom pokazywaliśmy album, by pomogły w rozpoznaniu widocznych na fotografiach osób, miejsc, wydarzeń".
Wstęp do wydawnictwa napisał białostocki historyk Wiesław Wróbel. Album ?Uchwyty 1948 - 2014? jest wyborem tego, co wydaje się najciekawsze, zarówno dla historyka, pracownika Uchwytów, jak i czytelnika niezwiązanego emocjonalnie z tematem.
W Mediatece CLZ, multimedialnym archiwum miasta i regionu, udostępnionych jest dwadzieścia wywiadów (nagrania wideo) z pracownikami fabryki, a także wiele zdjęć.
Drugi udostępniony album to "Fotografowie białostoccy. Przed i za obiektywem 1915-1939".
To drugi tom publikacji poświęconej przedwojennym białostockim fotografom (pierwszy tom "Fotografowie białostoccy 1861-1915" ukazał się w 2016 r.). To ponad 200 fotografii dawnego Białegostoku i jego mieszkańców oraz teksty znawców historii regionalnej (Małgorzaty Dolistowskiej, Marka Gajewskiego, Jerzego Górko, Jolanty Szczygieł-Rogowskiej i Wiesława Wróbla).
Zamieszczone w książce fotografie pochodzą ze zbiorów prywatnych (blisko połowa należy do Mieczysława Marczaka), instytucji kultury, archiwów, stowarzyszeń oraz zasobów własnych wydawcy, gromadzonych w ramach Mediateki CLZ - archiwum historii mówionej miasta i regionu. Publikacja jest skierowana do wszystkich miłośników przeszłości, pragnących zdobyć lub poszerzyć wiedzę o swoim mieście.
"Przywołane i ze znawstwem tematu opisane aspekty życia ówczesnych mieszkańców, czyli to, czym żyli na co dzień i od święta (typowe rozrywki, sport), ich codzienne otoczenie (topografia miasta i jego dynamiczna rozbudowa), a także stacjonujące w mieście wojsko i inne służby mundurowe, mogą zainteresować nawet tych, którzy do tej pory lokalną historią się nie interesowali. Zawarta w książce bogata warstwa ikonograficzna oraz obszerna i pionierska praca na temat białostockich fotografów i zakładów fotograficznych pomiędzy 1915 a 1939 rokiem może zmotywować wielu Czytelników do przeszukania domowych archiwów w celu znalezienia rodzinnych pamiątek i należytego zadbania o nie, a w efekcie - nawiązania łączności z przeszłością" - czytamy w informacji na temat albumu na stronie internetowej CLZ.
Wydawnictwo dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.
Linki do pobrania obu wydawnictw są na stronie internetowej Centrum Ludwika Zamenhofa w Białymstoku.
