Dotacje na zabytki. Zaskakujący podział – największa liczba dla właścicieli prywatnych

– Rozstrzygnęliśmy nabór wniosków o przyznanie dotacji na rok 2025. Do naszego urzędu wpłynęły 63 wnioski na łączną kwotę blisko 7 mln zł – mówił w czwartek (6.03) na konferencji prasowej Adam Musiuk, Podlaski Wojewódzki Konserwator Zabytków.

Merytorycznie oceniono 55 wniosków – 8 wniosków miało wady uniemożliwiające ich rozpatrzenie, np. brak wpisu do rejestru zabytków. 

– Przyznaliśmy 31 dotacji na kwotę ponad 2 mln 215 tys. zł. Jeżeli te środki zostałyby skonsumowane, to wówczas zabytki w woj. podlaskim zostałyby wyremontowane na kwotę 6,5 mln zł. – zaznaczył Adam Musiuk.

Najwyżej ocenione wnioski i najwyższe dotacje

Jakie wnioski zostały najwyżej ocenione?

– dom prywatny z 1906 roku na Bojarach (właściciel prywatny) – II etap prac związanych z renowacją elewacji poprzez odtworzenie kutego balkonu z wykorzystaniem oryginalnych elementów żeliwnych oraz montaż instalacji odgromowej, kwota dofinansowania 12 600 zł;

– Parafia Ewangelicko-Augsburska św. Trójcy w Suwałkach – renowacja drewnianej balustrady oraz gzymsu empory kościoła, kwota dofinansowania 96 600 zł;

– Muzułmańska Gmina Wyznaniowa w Kruszynianach – wykonanie opracowania projektowego wykonania robót budowlanych i renowacyjnych meczetu, kwota dofnanasowania 49 323 zł.

Z kolei dwie najwyższe dotacje w wysokości 100 tys. zł każda otrzymały:

 – Parafia Rzymskokatolicka pw. Św. Wojciecha Biskupa Męczennika w Szczepankowie;

– Parafia Prawosławna pw. śś. Kosmy i Damiana w Rybołach.

W sumie kwota dotacji wyniosła 2 mln 215 tys. 723 zł. 

Najwięcej dotacji dla właścicieli prywatnych i wspólnot

Jak rozkładają się dotacje? 11 dotacji zostało udzielonych jednostkom kościoła rzymskokatolickiego, 6 – jednostkom cerkwi prawosławnej, 1 dotacja – parafii ewangelicko-augsburskiej i 1 dotacja muzułmańskiej gminie wyznaniowej.

– Największa liczba dotacji – bo 12 – trafiła do osób prywatnych, wspólnot mieszkaniowych oraz innych jednostek niekościelnych – mówi Adam Musiuk.

Przyznaje, że przez ostatni rok starał się namówić właścicieli prywatnych, żeby ubiegali się o tego rodzaju dotacje.  

– Widzę podlaskie zabytki, widzę te miejsca, gdzie jest duży brak dofinansowania. Podmiotom takim jak jednostki kościelne czy muzea i urzędy jest o wiele łatwiej znaleźć środki. Osoby prywatne, jeżeli nie są majętne, to jest problem, bo takich środków nie mają. Pojawia się bardzo duży brak środków na odrestaurowanie obiektów prywatnych. Wydaje mi się, że to jest ten czas, że powinniśmy pokłonić się nad tymi obiektami. Namawiam wszystkich mieszkańców woj. podlaskiego, by starali się o dotację. Przy tym rozdaniu tego rodzaju dotacji jest najwięcej – podkreśla Podlaski Wojewódzki Konserwator Zabytków.

Kryteria przy podziale dotacji

Jakie kryteria były brane pod uwagę przy podziale dotacji? Wymienić trzeba: stan zachowania zabytku, wartość zabytku, znaczenie zabytku dla dziedzictwa kulturowego i tożsamości społecznej woj. podlaskiego, kontynuacja prac, zaangażowanie wnioskodawcy w zachowanie zabytku, publiczna dostępność, terminowe rozliczanie wcześniejszych dotacji.

Przypomnijmy, że PWKZ finansuje nie więcej niż 50 procent prac przy zabytku. Wnioskodawcy sami powinni określić procent dotacji przy składaniu wniosku. 

Czy jest szansa, by kwota dotacji na podlaskie zabytki była większa? W zeszłym roku dużą część środków pochłonęła powódź – w tych regionach kraju skala zniszczeń jest naprawdę duża i wymaga wysokich nakładów finansowych. Być może w przyszłym roku kwota dotacji w Podlaskiem będzie większa. 

Pozostałe dotacje trafiły m.in. do Uniwersytetu Medycznego na kontynuację prac przy Pałacu Branickich, do parafii prawosławnej w Supraślu na zabezpieczenie katakumb czy do Henryki Zdzitowieckiej na remont drewnianego domu z lat 30. XX w. przy ul. Grunwaldzkiej w Białymstoku. Pełną listę dotacji można znaleźć na stronie PWKZ.