Wystawa dokumentuje projekt "Bieżenki". Było to otwarte, partycypacyjne działanie, do którego zaproszone zostały osoby chcące się podzielić wspomnieniami związanymi z bieżeństwem - wojennym uchodźstwem ludności, głównie prawosławnej, z zachodnich rubieży ówczesnego Imperium Rosyjskiego (w tym terenów Podlasia), jakie miało miejsce w 1915 roku. Ich opowieści ogniskowały się wokół kobiet: matek, ciotek, babć, prababć, sąsiadek. Ważny kontekst stanowiła książka Anety Prymaki-Oniszk "Bieżeństwo 1915. Zapomniani uchodźcy". Efektem projektu był spektakl pod tym samym tytułem, wyreżyserowany przez Michała Stankiewicza.
- Struktura spektaklu, a przede wszystkim jego zawartość zależały od uczestniczek, od tego, co chciały wnieść do przedsięwzięcia, czym się podzielić z publicznością i w jaki sposób. Na tym polega istota teatru partycypacyjnego - mówi dr Katarzyna Niziołek, kuratorka projektu.
Dr Katarzyna Sawicka-Mierzyńska, także kuratorka projektu, dodaje: - Ważnym tematem były też dla nas mechanizmy powstawania i przekazywania wspomnień. Chciałyśmy zaprosić uczestniczki i widzów nie tylko do przeżywania przeszłości, ale też zastanowienia się nad pracą pamięci.
"Bieżenki" pierwszy raz zaprezentowane zostały białostockiej i podlaskiej publiczności 8 czerwca 2018 roku. Właśnie z tego, premierowego wydarzenia pochodzą zdjęcia pokazywane na wystawie.
Powstała także dokumentacja filmowa spektaklu, wykonana przez Marcina Góralskiego i Paulinę Tumiel-Góralską. Będzie ją można obejrzeć 22 listopada o godzinie 16.00 w ramach międzynarodowej konferencji "Borderland", również w UCK. Projekcji towarzyszyć będzie dyskusja. Zarówno na wystawę, jak i na projekcję filmową połączoną z dyskusją wstęp jest wolny.
Projekt "Bieżenki" zrealizowany został przez Pracownię Sztuki Społecznej, Zespół Badań Regionalnych UwB i Fundację Uniwersytetu w Białymstoku Universitas Bialostocensis, dzięki wsparciu z budżetu Samorządu Województwa Podlaskiego oraz Rektora Uniwersytetu w Białymstoku, w ramach XVI Podlaskiego Festiwalu Nauki i Sztuki. Partnerem wydarzenia było Wydawnictwo Czarne.
