Dzieciństwo zajmuje ważne miejsce w życiu każdego człowieka. Trwa zaledwie kilka lat, ale w żadnym innym okresie życia nie dokonuje się tak wiele zmian w tak krótkim czasie. Gdyby umownie przyjąć, że nasze życie trwa około 100 lat, to pierwsze lata stanowią zaledwie kilka
jego procent. Jednocześnie, gdy przyglądamy się, jakie przemiany dokonują się w każdym kolejnym etapie naszego życia, widzimy, że w żadnym innym okresie zmiany te nie są tak szybkie, tak rozległe i tak znaczące.
Kultura jest rodzajem bodźcowania pobudzającego ciekawość poznawczą. Również w dzieciństwie korzenie ma kształtowanie odwagi w procesie twórczym. Twórczość czy proces twórczy jest tu rozumiany szerzej niż tylko w kategoriach tworzenia dzieła sztuki. Jest ujęty w o wiele szerszej perspektywie, przekładającej się na każdą dziedzinę życia człowieka ? naukę, pracę zawodową czy role społeczne. Joseph Beuys - niemiecki rzeźbiarz, akcjoner, twórca wielu koncepcji artystycznych m.in. koncepcji poszerzonego pojęcia sztuki, centralne miejsce przypisywał kreatywności. Wg Beuysa jest ona podstawową siłą tkwiącą w człowieku i jego właściwym kapitałem. Główne hasło Beuysa brzmiało: każdy człowiek jest artystą. Oznaczało to, że każdy z nas ma w sobie potencjał twórczy, który może rozwijać i dzięki któremu może przekształcać rzeczywistość. Beuys w koncepcji poszerzonego pojęcia sztuki zakładał obecność kreatywnego potencjału w każdym człowieku, który daje możliwość kształtowania świata. Z kolei autor publikacji "Psychologia twórczości" Edward Nęcka zwraca uwagę na egalitarne podejście do kategorii twórczości, traktując ją jako cechę latentną człowieka, mówiącą o jego możliwościach, a nie o rzeczywistych "dziełach". Nęcka za twórczość (termin stosowany wymiennie z kreatywnością) uważa proces prowadzący do wytworzenia nowych, użytecznych i wartościowych przedmiotów (obiektów) i idei. Obcowanie z kulturą w dzieciństwie poszerza horyzont poznawczy człowieka i sprawia, że jego potencjał twórczy wzrasta, co z kolei przekłada się m.in. na otwartość poznawczą, akceptację, odwagę, aktywność, nonkonformizm.
Tematem wystawy "Detsky sen" jest dzieciństwo i jego wpływ na nasze dorosłe życie; jak lokujemy nasze doświadczenia, wspomnienia z dzieciństwa (często podświadomie) w naszym dorosłym życiu.
Tytuł wystawy jest jednocześnie tytułem pracy słowackiej artystki Luci Nimcovej. Tytułowy "detsky sen" to nazwa łodzi, którą 11-letnia Lucia płynęła wraz z przyjaciółmi w corocznym spływie, organizowanym w Humenne na północy Słowacji, miejscowości, z której pochodzi artystka. Inicjatorem akcji "Detsky sen" był miejscowy fotograf i animator kultury Marian Kusik. Wspólnie zbudowano łódź, której ściany zbudowane były z wielkoformatowych zdjęcia autorstwa Kusika, przedstawiających załogę. Po wielu latach, w 2010 roku Nimcova postanowiła powtórzyć "Detsky sen". Zaproszona do udziału w wystawie w czeskiej Pradze zaaranżowała remake sytuacji sprzed ponad 20 lat.
Na wystawie ukazane są m.in. obszerną prezentację dzieł Juliana Antonisza; filmy non-camerowe, pantograf do rysowania, książki dla dzieci, pamiętnik Antonisza oraz komiks.
Wystawa porusza wątek wolnego, niczym nieskrępowanego rozwoju, roli twórczości i kreatywności w rozwoju potencjału poznawczego i twórczego człowieka. W nawiązaniu do tego pojawi się również wątek pedagogiki negatywnej (antypedagogiki) ? termin powstały w latach 70. XX w. Negatywna pedagogika znana jest nam z praktyk instytucji edukacyjnych. Systemowa postać negatywnej pedagogiki jest równie szkodliwa, co subiektywna wrogość dorosłego wobec dziecka. Szwajcarska psycholog Alice Miller w książce "Zniewolone dzieciństwo. Ukryte źródła tyranii" zawarła pogląd, że pedagogika końca XIX i początku XX w. skrajnie okrutne wychowanie, upokarzanie, przeświadczenie, że kary cielesne są zbawcze - w dużym stopniu wpłynęły na sukces totalitaryzmów II połowy XX w. Z kolei według Theodora W. Adorno czarna pedagogika to model wychowania, z którego wyrasta osobowość autorytarna.
Artyści: Julian Antonisz, Agata Borowa, Olaf Brzeski, Krisztina Erdei, Zofia Gramz, Aneta Grzeszykowska, Eva Kotátková, Tomasz Mróz, Ciprian Mureşan, Lucia Nimcová, Patrycja Orzechowska, Anna Panek, Laura Pawela, Yevgen Samborsky
Kuratorka: Agata Chinowska
Współpraca: Architektura wystawy: Joanna Grochocka
Oprowadzanie kuratorskie po wystawie "Detsky sen" tłumaczone na Polski Język Migowy
05.08.2017 r
Godz. 11:00
Galeria Arsenał elektrownia, ul. Elektryczna 13
Wstęp wolny
