Skarby ukryte na krosnach

Tkanina dwuosnowowa, to jedna z tych dziedzin twórczości ludowej, które opierają się próbie czasu. Wciąż powstaje, przede wszystkim dzięki tkaczkom z Janowa, i ma liczne grono miłośników doceniających jej piękno. Podlaskie Muzeum Kultury Ludowej, w posiadaniu którego jest największa w Polsce kolekcja dywanów dwuosnowowych, przygotowuje wystawę pozwalającą prześledzić historię ich powstawania, pokazującą bogactwo wzorów i barw. 

Na wystawie „Polska tkanina dwuosnowowa” zostanie zaprezentowanych 60 dywanów. Większość z nich pochodzi z liczącej 750 eksponatów kolekcji Podlaskiego Muzeum Kultury Ludowej, kilka – z Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie, Muzeum Północno-Mazowieckiego w Łomży oraz Muzeum - Skansenu Kurpiowskiego w Nowogrodzie. Wyjęte z magazynów i odkrywane na nowo, będą zachwycać zwiedzających i inspirować twórców. 

Tkaniny zostaną rozmieszczone w czterech salach wystawienniczych na parterze dworu z Bobry Wielkiej, w układzie geograficzno–historycznym oraz kompozycyjnym.             
Najstarsze z nich, o kompozycjach i motywach tradycyjnych, zarówno geometrycznych, jak i roślinnych, powstały w okolicach Ełku i Olecka w drugiej połowie XVIII i na początku XIX w., a także w okolicach Wyszkowa i Brańska oraz zwartego obszaru obejmującego powiaty województwa podlaskiego: augustowski, łomżyński, kolneński, grajewski, moniecki, sokólski i białostocki na przełomie XIX i XX wieku.

Kolejną grupę stanowią, wytwarzane od lat 20-tych XX w. na ręcznych i żakardowych krosnach, tkaniny o ornamentach „kapowych”, wzorowanych na żakardowych tkaninach fabrycznych. Młodsze o kilka dekad są tkaniny artystyczne z motywami „zwierzy”, „bukietów” i „drzewa życia” powstałe w ośrodku janowskim w drugiej połowie XX wieku z inspiracji prof. Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie – Eleonory Plutyńskiej oraz powstające do dziś w ośrodku janowskim i węgrowskim dywany tematyczne. 

Wystawa jest realizowana w ramach projektu Tkanina dwuosnowowa Podlasia – dzieło sztuki ludowej i jego popularyzacja dofinansowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury. Jej autorem jest Wojciech Kowalczuk, zaś koordynatorką projektu - Aleksandra Pluta. 

 

 

 

 

Źródło: Podlaskie Muzeum Kultury Ludowej