Poznaj monografię rodziny Moesów

Na początku XX w. pastor Carl vom Berg napisał monografię rodziny – praca obejmuje kilka wieków z życia rodu, który pojawił się w Niderlandach w II połowie XVI w. Dzięki archiwom rodzinnym udostępnionym między innymi przez Carla Augusta Moesa [II] autorowi udało się stworzyć tablice genealogiczne dziewięciu pokoleń i odtworzyć biografie znaczący członków rodu.

Publikacje ilustrują kopie dokumentów, fotografie członków rodu oraz miejsc z nimi związanych, znakomicie wzbogacając jej treść. Chociaż książka jest monografią rodzinną, to pośrednio ukazuje losy wielu miejscowości, gdyż życie i działalność wielu przedstawicieli rodu Moesów miała swoje przełożenie w dziejach regionu.

W Choroszczy rodzina Moesów mieszkała w dawnym letnim pałacu hetmana Jana Klemensa Branickiego. Wyroby tekstylne z założonej przez nich fabryki w Choroszczy były wysoko cenione i zdobywały liczne medale, a sprzedawano je na terenie całej Rosji, od krajów nadbałtyckich po Daleki Wschód.

Kolejni właściciele: Christian August, oraz jego syn i wnuk, tych samych imion, Carl August [I] i [II], oprócz rozbudowy fabryki starali się zapewnić swoim pracownikom i ich rodzinom godne warunki życia: wybudowali osiedle mieszkaniowe i kościół ewangelicki, zapewnili opiekę zdrowotną, finansowali utrzymanie dwóch szkół - elementarnej i niedzielnej, zainicjowali założenie spółdzielni robotniczej i kasy zapomogowo-pożyczkowej.

Pałac był natomiast centrum spotkań szeroko rozgałęzionej rodziny Moesów i ośrodkiem życia towarzyskiego okolicznych fabrykantów i ziemiaństwa. Urządzano tam rozmaite imprezy, widowiska i przedstawienia teatralne, z których dochód przeznaczony był na cele społeczne.