Chociaż światową sławę przyniosła Wojciechowi Kilarowi muzyka filmowa (m.in. Drakula, Pianista, Ziemia obiecana) to spełniał się on przede wszystkim w twórczości autonomicznej, pozostając wiernym zasadzie, że podstawą tworzenia jest wolność. Dążył to tego, by, jak sam mówił, "być jak najlepszym Kilarem", nie tylko w artystycznym znaczeniu tego słowa.
Głęboko wierzący Kilar podkreślał, jak wielkie znaczenie ma dla niego udział w liturgii. - Jestem hedonistą religijnym - mówił. - [...] Uczestnicząc w Mszy odczuwam przyjemność, przechodzącą w duchową rozkosz.
Tekst mszalny jako materiał kompozycji onieśmielał Kilara przez długi czas. Sytuację zmieniło dopiero zamówienie na mszę, złożone w 1998 roku przez Kazimierza Korda, ówczesnego dyrektora Filharmonii Narodowej w Warszawie; prawykonanie utworu w styczniu 2001 roku miało uświetnić jubileusz 100-lecia tej instytucji. Przystępując do pracy latem 1999 roku, kompozytor wiedział już, jakie ujęcie muzyczne odpowiada najbardziej jego wizji świętego tekstu: "[...] strój mojej Mszy - to nie będzie strój papieski czy kardynalski, tylko strój mnicha, modlącego się w chłodnym, zimnym klasztorze, w dawnych czasach".
Tak powstała Missa Pro Pace, skomponowana w 2000 roku, przeniknięta duchem średniowiecznej muzyki kościelnej - przeważa w niej nastrój medytacji, kontemplacji i modlitewnego skupienia. Na pierwszy plan wysunięty został śpiew i tekst liturgiczny, dopełniony skromnym zestawem prostych środków techniki kompozytorskiej, co służy świadomej archaizacji.
Msza zbudowana została tradycyjnie, z pięciu części: Kyrie, Gloria, Credo, Sanctus i Agnus Dei, poprzedzonych organowym Introitus (nie zamieszczonym na płycie), przy czym kulminacja przebiegu muzycznego dzieła przypada w finałowym fragmencie ostatniego ogniwa ? Dona nobis pacem. Dominujące zazwyczaj Credo i Sanctus w kompozycji Kilara są momentami wyciszenia i zadumy.
Album ukazał się nakładem wytwórni DUX.
Do wysłuchania tego niezwykłego albumu zapraszamy w sobotę, 16 maja o godz. 19.00 na kanale OiFP na YouTube - mówi Joanna Dolecka z OiFP.
YouTube OiFP: https://www.youtube.com/user/oifp
---
Wojciech Kilar (1932-2013)
Missa pro pace (2000)
Joanna Woś - sopran
Małgorzata Walewska - mezzosopran
Paweł Brożek - tenor
Rafał Siwek - bas
Chór i Orkiestra Opery i Filharmonii Podlaskiej - Europejskiego Centrum Sztuki w Białymstoku
Mirosław Jacek Błaszczyk - dyrygent
Violetta Bielecka - przygotowanie chóru
