FILM. RECENZJA. Czekając na przypływ

[DUNKIERKA. Reż. Christopher Nolan] Porażka, o której nie chcą pamiętać Anglicy i Francuzi. Z drugiej strony zadziwiający akt dobrej woli Niemców: powstrzymanie się od zmasakrowania 400 tysięcy żołnierzy zapędzonych w ślepy zaułek. Z tym kojarzy się Dunkierka. Od teraz powinna się kojarzyć również z pięknym filmem Christophera Nolana. Filmem pięknym, bo składającym się z pięknie zakomponowanych obrazów. To wojna w obrazach, nie we krwi i urwanych kończynach.

Beznadziejne położenie setek tysięcy żołnierzy. Zepchnięci na plaże pod Dunkierką czekają na ewakuację, czekają na szansę przeżycia. Armia w rozsypce, więc kto może próbuje na własną rękę zwiększyć swoje szanse. Plaża w czasie odpływu wielkie równe piaski - na nich żołnierze w kolejce do morza, jak mrówki na ścieżkach do nieistniejącego mrowiska. Szum morza i milczenie. W tej beznadziei nikomu już nie chce się rozmawiać, może nie ma już o czym, a może szkoda energii na mówienie. PLAŻA to jeden z trzech planów, na których rozgrywa się akcja filmu. Pozostałe: WODA i POWIETRZE.

W każdym z trzech planów charakterystyczny jest podobny absurdalny ton. Bohaterowie jak roboty zaprogramowane na działanie - poruszają się w amoku. Muszą lecieć, muszą płynąć, muszą czekać na ratunek. Przenikanie tych obszarów buduje napięcie, bo chronologia czasu jest zachwiana,a widz po chwili oglądania orientuje się, że ten epizod już widział, tyle że z innej perspektywy. Odnajdują się uzasadnienia emocji i działań.

Historia opowiedziana w "Dunkierce" jest fragmentaryczna, pokrojona nożem reżysera. Trzyma ją w jedności postać komandora Boltona (Kenneth Branagh), który niczym chór w antycznym dramacie spaja postacie i akcje nadając im właściwy sens. Trzy plany mają swoich bohaterów żołnierza, który próbuje uratować siebie, lotnika, który próbuje ocalić armię raz cywila, który próbuje dopłynąć własnym jachtem do Dunkierki i ewakuować tylu żołnierzy, ilu się da. Obrazy lądu, morza i powietrza są jak zaczarowane: piękne, regularne, uspokajające. Na ich tle rozgrywają się tragedie ludzkie, jednostek i zbiorowości.

Film Nolana odnosi się do schematu gatunku. Odświeża go i pogłębia. Sceny na plaży, cisza i milczący żołnierze przywodzą na myśl krwawe sceny na plaży z "Szeregowca Ryana" S. Spielberga. To też jest wojna, w Dunkierce bezsens tej sytuacji jest równie porażający jak w u Spielberga. W filmie Nolana pada naprawdę niewiele słów. Bohaterowie mówią niewiele lub wcale. A mimo to ten film musi zostawić ślad w pamięci widza. Nie przez krew, lecz przez absurd i beznadzieję. Nawet mimo "szczęśliwego zakończenia."

W Białymstoku film do obejrzenia w kinach sieci Helios

Zwiastun filmu

DUNKIERKA

Premiera: 21 lipca 2017

Czas trwania: 106 minut

Produkcja: Francja, USA, Wielka Brytania, 2017

Reżyseria: Christopher Nolan

Obsada:

Tom Hardy

Mark Rylance

Kenneth Branagh

Aneurin Barnard

Fionn Whitehead

Harry Styles

Jack Lowden

Cillian Murphy