Wybory nowego rektora Uniwersytetu w Białymstoku. Rozmowa z prof. Mariuszem Popławskim

Przez ostatnie lata był Pan dziekanem Wydziału Prawa UwB. Dlaczego postanowił Pan kandydować na rektora?

Bardzo zależy mi na Uniwersytecie w Białymstoku i całej społeczności, która go tworzy. Głęboko wierzę, że moje pomysły na to, aby nasz Uniwersytet dynamicznie się rozwijał, systematycznie podnosząc swój prestiż, i był miejscem, w którym można stworzyć bardziej komfortowe warunki do pracy i studiowania, są trafne. 

Potrafię budować dobrą atmosferę pracy, a także wsłuchiwać się w głos i potrzeby innych osób przy podejmowaniu decyzji. Mam jednocześnie niezbędne kompetencje i doświadczenie, żeby sprostać temu wyzwaniu, którym jest pełnienie funkcji rektora. W okresie ponad 20-letniej pracy na Uniwersytecie w Białymstoku pełniłem wszystkie najważniejsze funkcje, poza funkcją rektora oczywiście. Dzięki temu bardzo dobrze poznałem potrzeby naszej uczelni i wyzwania, przed którymi stoimy. 

W trakcie mojej kariery zawodowej byłem m.in. prodziekanem ds. studiów stacjonarnych na Wydziale Prawa, prorektorem ds. rozwoju i współpracy międzynarodowej, zaś od 2019 r. jestem dziekanem Wydziału Prawa. Pełnienie zwłaszcza ostatniej z tych funkcji uważam za szczególnie istotne w kontekście kandydowania przeze mnie na stanowisko rektora. Dziekan jest bowiem odpowiedzialny za wiele rozmaitych spraw, przez pryzmat których jest oceniany każdy wydział. Jest on rozliczany m.in. za sprawy dydaktyczne, naukowe, pracownicze, organizacyjne, a także budowanie relacji przez wydział z podmiotami otoczenia społeczno-gospodarczego. Prowadzenie wydziału przez dziekana w odpowiednej proporcji odpowiada tym obowiązkom, które realizuje rektor, kierując Uniwersytetem. W tym kontekście stwierdzić można, że wydział jest uniwersytetem w pigułce. W konsekwencji założyć można również, że osoba będąca dobrym dziekanem ma także dużą szansę, aby być dobrym rektorem. 

"Rozwój wydziałów siłą uniwersytetu" – to Pana hasło wyborcze. Proszę je rozwinąć.

Potencjał wszystkich naszych wydziałów jest ogromny, co do tego nie mam żadnych wątpliwości. Wydaje mi się jednak, że nie jest on w pełni wykorzystany. Chciałbym go uwolnić. Dlatego moje hasło wyborcze. Powinno ono być realizowane m.in. w następujących sferach: 

– rozwój indywidualny pracowników będących nauczycielami akademickimi oraz niebędących nauczycielami, 
– rozwój instytucjonalny wydziałów, 
– doskonalenia jakości współpracy pomiędzy wydziałami a rektoratem,
– współpraca ze studentami i doktorantami UwB oraz okazywanie im stałego wsparcia. 

Jaka jest Pana wizja względem największej uczelni w regionie? 

Uniwersytet w Białymstoku powinien kojarzyć się z prestiżem, a także jednostką renomowaną i efektywną w osiąganiu akademickich celów. Uważam, że powinniśmy postawić na jakość w obszarze nauki, dydaktyki, a także na coraz lepszą współpracę z otoczeniem społeczno-gospodarczym.Chciałbym dążyć do realizacja idei uniwersytetu transgranicznego, przy szczególnym wykorzystaniu nowej siedziby Filii UwB w Wilnie, a także aktywności interdyscyplinarnej i współpracy międzynarodowej we współpracy z uniwersytetami zagranicznymi m.in. w Wilnie, a w przyszłości także z innymi ośrodkami. W tym celu, w mojej opinii, należy zbudować ośrodek badań nad dziedzictwem kulturowym Wielkiego Księstwa Litewskiego. Uniwersytet w Białymstoku, który ma swoją Filę w Wilnie, jest wyjątkowym i predestynowanym miejscem do tego typu interdyscyplinarnych badań.

Powinniśmy również położyć większy nacisk na kształtowanie pozytywnego wizerunku Uniwersytetu, a także realizować spójne działania promocyjne Uniwersytetu i Wydziałów. Istotne w tym względzie będzie również opracowanie nowoczesnej strategii promocji Uniwersytetu i stworzenie wzmocnionego zespołu, który będzie tym się zajmował. W ramach tej strategii powinniśmy określić znaki firmowe naszej uczelni, przez pryzmat których będziemy promowali naszą uczelnię (może to być np. międzykulturowość). Do realizacji tej strategii powinny zostać włączone jednostki ogólnouczelniane (np. Biblioteka Uniwersytecka, Planetarium i Obserwatorium, Centrum Przyrodnicze). W ramach strategii promocyjnej należy wykorzystać jednostki i aktywności, które cieszą się renomą np. Chór Akademicki UwB.  

Jakie są największe problemy, sytuacje wymagające ustabilizowania?

Takich kwestii jest co najmniej kilka. Ważne jest podjęcie działań związanych ze zwiększeniem przychodów Uniwersytetu, tak aby pokryć istotne wydatki związane np. z wzrostem wynagrodzeń, premiami motywacyjnymi, zwiększeniem środków na działania studenckie, promocyjne itd. Pilną zatem sprawą jest podjęcie prac związanych ze stworzeniem nowoczesnego "Biura Projektowego", który będzie dla nas wszystkich wsparciem przy uzyskiwaniu środków zewnętrznych m.in. na badania, a także stworzenie dobrych warunków m.in. organizacyjnych, ale także prawnych, aby opłacało pracownikom naszego uniwersytetu aplikować o te środki. Powinniśmy także bardzo dobrze wykorzystać okres, który został nam do końca ewaluacji działalności naukowej (okres ten obejmie lata 2022-2025), tak aby wyniki tej ewaluacji był najlepszy z możliwych. Chciałbym również jak najszybciej przygotować m.in. regulacje prawne określające zasady przyznawania nagród finansowych oraz obniżek pensów dydaktycznych. Istotnym działaniem będzie również, o czym mówiłem już wcześniej, opracowanie nowoczesnej strategii promocji Uniwersytetu i stworzenie wzmocnionego zespołu, który się będzie tym zajmował. 

Na co mogliby liczyć studenci pod Pana rządami?

Będę chciał podjąć wiele działań dotyczących studentów i doktorantów. Ich podstawowym celem będzie dbałość o jakość kształcenia, komfortowe warunki studiowania, a także docenienie roli i miejsca studentów i doktorantów UwB. Dlatego też wybór prorektora właściwego do spraw studenckich zostanie przeze mnie dokonany w następstwie wskazania kandydata przez samorząd studencki. Potrzebne są nowe programy „Aktywny Student”, „Aktywny Doktorant” i „Aktywny parlamentarzysta UwB” dla liderów organizacji studenckich i doktoranckich. Dynamiczny rozwój Uniwersytetu w Białymstoku i jego wydziałów potrzebuje aktywności studentów i doktorantów w ich organizacjach, takich jak: parlament studencki, samorząd studencki i doktorancki, a także organizacje i koła naukowe. Bez tej aktywności trudno wyobrazić sobie istotny rozwój wydziałów i Uniwersytetu. Praca osób będących kreatorami życia studenckiego wymaga od nich ogromnego wysiłku, łączenia nauki z pracą organizacyjną i poświęcania wolnego czasu. Należy zatem stworzyć systemowe warunki, które będą zachęcały do tej aktywności i staną się swoistym docenieniem związanego z nią trudu. Wprowadzone mechanizmy powinny uwzględniać nagradzanie aktywności studentów zarówno na poziomie wydziałów, jak i Uniwersytetu. Zasady przyznawania tych nagród powinny być przejrzyste i publicznie dostępne, a w skład przyznających je kapituł powinni wchodzić w połowie przedstawiciele studentów lub doktorantów. 

Kolejną fundamentalną kwestią jest dostosowanie wysokości stypendiów studenckich i dostosowanie tych kwot do zmieniających się warunków zewnętrznych (inflacja). Potrzebne jest zwiększenie finansowania aktywności studentów i doktorantów. Z tego względu będę podejmował starania, aby zwiększyć środki na aktywności samorządu studenckiego, doktoranckiego oraz parlamentu studenckiego m.in. na dofinansowanie wspólnych (międzywydziałowych) imprez studenckich i doktoranckich, np. sportu studenckiego, w celu wspierania wspólnoty Uniwersytetu. Docelowo powinniśmy dążyć do zapewnienia finansowania aktywności studentów i doktorantów na poziomie porównywalnym do występującego m.in. na Politechnice Białostockiej, tak aby możliwe było m.in. zorganizowanie na wysokim poziomie przedsięwzięć np. uniwersaliów, szczególnie istotnych z uwagi na integrację środowiska studenckiego a także promocję Uniwersytetu.

Istotne będzie dążenie do zapewnienia łatwiejszego dostępu dla studentów i doktorantów do infrastruktury UwB. W tym kontekście zasadne jest podejmowanie działań w kierunku zwiększenia liczby miejsc w akademikach, weryfikacja potrzeby i możliwości utworzenia na Uniwersytecie miejsca (lub miejsc) do nauki dostępnego w trybie 24 godzin na dobę przez 7 dni w tygodniu (np. w Bibliotece Uniwersyteckiej im. Jerzego Giedroycia) czy umożliwienie studentom i doktorantom szerokiego dostępu do korzystania z infrastruktury uczelni (np. sala gimnastyczna, UCK) czy komfortowej stołówki na rozbudowującym się kampusie.  Jako uczelnia powinniśmy być otwarci na organizację zajęć ponadprogramowych, w tym różnego rodzaju kursów dokształcających, przedmiotów specjalistycznych wskazanych przez samorządy (np. informatycznych, językowych, komunikacyjnych), bez wnoszenia przez studentów opłat za uczestnictwo w nich.

 

Czas na zmiany

Przypominamy, że od 2016 r. rektorem Uniwersytetu w Białymstoku jest prof. dr hab. Robert Ciborowski. Zgodnie z przepisami nie może kandydować po raz trzeci. Wybór nowego rektora planowany jest na pierwszą połowę maja.

Kandydatem na rektora ma być również prof. dr hab. Jan Cieśliński, który jest pracownikiem na Wydziale Fizyki UwB, który w 2016 r. kandydował, na to stanowisko. Kontrkandydatką prof. dr. hab. Mariusza Popławskiego, ma być też obecna prorektorka ds. nauki i współpracy międzynarodowej prof. dr hab. Izabela Święcicka.