Badania potrwają od połowy października 2019 do kwietnia 2020 roku. Prof. Andrzej Górniak będzie je prowadził przede wszystkim w delcie Mekongu na terenie Wietnamu.
- To dość niezwykłe miejsce, o bardzo specyficznym charakterze. Wody w delcie okresowo mają cechy morskie, a nieraz typowo rzeczne, czyli woda zmienia swój charakter: raz jest w niej woda słona, a w innym czasie słodka - tłumaczy prof. Górniak. - To dlatego, że w delcie Mekongu pływy morskie są niezwykle silne i sięgają nawet do 300 km w głąb lądu. W efekcie delta stanowi niezwykle dynamiczny układ, którego parametry chemiczne zmieniają się dość istotnie nie tylko sezonowo, ale nawet w układzie dobowym.
Co ważne, dotychczasowe badania w większości były prowadzone albo znacznie powyżej delty, albo już poniżej ujścia rzeki, w morzu. Wody samej delty oraz zależności pomiędzy jej parametrami chemicznymi i biologicznymi nie są dobrze rozpoznane. A jednocześnie, jak ocenia badacz z UwB, warto przyjrzeć im się bliżej, bo w Mekongu zachodzą zjawiska dość intrygujące.
- Mekong, choć jest najdłuższą rzeką w południowo-wschodniej Azji, liczącą ponad 6 tys. kilometrów długości, jest chemicznie dość czysty, wręcz ubogi. W wodzie nie ma zbyt wiele rozpuszczonych substancji potrzebnych roślinom (azotu czy fosforu). Jest za to dużo naturalnej, koloidalnej zawiesiny, nadającej rzece brudnożółty kolor. Mimo to namorzyny, czyli roślinność przybrzeżna w delcie, produkują wielkie ilości masy organicznej, porównywalne do lasów Amazonii. Nie do końca wiemy, jak to się dzieje - mówi prof. Andrzej Górniak.
Hydrobiolog z Uniwersytetu w Białymstoku zamierza analizować sezonowe i dobowe zmiany jakości materii organicznej przemieszczającej się wodami w delcie Mekongu, ale też - dla porównania - w kilku sąsiednich deltach tropikalnych rzek południowo-wschodniej Azji (m.in. Irrawadi w Birmie i Rzeki Czerwonej w pobliżu Hanoi).
- To o tyle ważne, że rzeki te zmieniają się pod wpływem globalnych zmian klimatycznych: monsuny coraz słabiej zasilają koryta słodką wodą, delty natomiast kurczą się, zalewane stopniowo wodą z podnoszących swój poziom oceanów i mórz. W efekcie gleby delt w coraz większym stopniu podlegają zasoleniu, co rodzi problemy dla tamtejszego rolnictwa. Okresowo tropikalne tajfuny radykalnie zmieniają środowisko, często dewastując ludzkie zabudowy i infrastrukturę. Azjatyckie kraje szybko rozwijając się, potrzebują znacznych ilości energii elektrycznej i coraz silniej forsowane są budowy na tych rzekach wielkich zapór wodnych. Wyniki badań mogą być istotnym argumentem w dyskusji na ten temat, pomogą ocenić ryzyko i przewidzieć ewentualne następstwa takiej ingerencji w ekosystemy rzeczne - dodaje prof. Andrzej Górniak.
Wyjazd badawczy finansowany jest przez Narodową Agencję Wymiany Akademickiej w ramach wymiany bilateralnej naukowców między Polską i Wietnamem. Jednostkami goszczącymi prof. Górniaka będą University of Science Ho Chi Minh City, Department of Oceanography, Meteolorology and Hydrology oraz University Dong Thap w Cao Lanh.
Dzięki uprzejmości: https://uwb.edu.pl/nowosci/aktualnosci/prof-andrzej-gorniak-z-wydzialu-biologii-bedzie-badal-wody-mekongu/a01e5256
