Chemię kryminalistyczną i sądową ukończyło do tej pory dopiero 45 studentów. Jednym z nich jest Magdalena Grodzka, która należy do pierwszego rocznika absolwentów. Pracę magisterską, dotyczącą analizy składu chemicznego powłok malarskich w dziełach sztuki, obroniła przed rokiem. Dziś pracuje w laboratorium Podlaskiego Urzędu Celno-Skarbowego w Białymstoku.
- Za największą wartość studiów uważam możliwość nauki pod okiem praktyków. Mieliśmy zajęcia z pracownikami policyjnych laboratoriów kryminalistycznych, ale też analitykami z urzędu celno-skarbowego, w którym zresztą odbyłam także dodatkowe, nieobowiązkowe praktyki. Dzięki temu miałam okazję bliżej poznać miejsce, w którym później starałam się o pracę. Skutecznie - mówi Magdalena Grodzka.
Potencjalni pracodawcy nie tylko prowadzą warsztaty ze studentami i przyjmują ich na praktyki. Mieli też duży wpływ na program studiów. Przy jego tworzeniu uczelnia współpracowała z Centralnym Laboratorium Kryminalistycznym Policji w Warszawie, Laboratorium Komendy Wojewódzkiej Policji i Izbą Administracji Skarbowej w Białymstoku.
Na uruchomienie chemii kryminalistycznej i sądowej Uniwersytet w Białymstoku otrzymał 800 tys. dofinansowania w konkursie na nowe programy kształcenia zorganizowanym przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju. Dzięki temu specjalistyczne laboratoria Wydziału Chemii wzbogaciły się o dodatkowy sprzęt i materiały, specjalnie na potrzeby tego kierunku.
- Program studiów łączy laboratoryjną analizę materiałów dowodowych z wiedzą z zakresu toksykologii, kryminologii, prawa karnego procesowego i dowodowego. Studenci uczą się m.in., jak analizować materiały dowodowe na obecność substancji narkotycznych i leków, badają materiał biologiczny zebrany na miejscu przestępstwa, wykonują analizy kryminalistyczne - wylicza dr hab. Alina Dubis prof. UwB z Wydziału Chemii, kierownik kierunku. - Prace magisterskie, które przygotowują nasi studenci, mają charakter eksperymentalny i bardzo różnorodną tematykę. Przykładem może być charakterystyka pozostałości powystrzałowych powstających w wyniku strzału z broni różnego typu, badanie autentyczności bursztynu czy bioakumulacji metali toksycznych w owadach z rodziny muchowatych.
Ten ostatni temat to przykład pracy z zakresu entomotoksykologii - nauki łączącej wiedzę o owadach z kryminalistyką, medycyną sądową i toksykologią. Jej elementy pojawiły się w programie kierunku dwa lata temu, dzięki współpracy chemików z biologami.
- Zdarza się, że okoliczności czyjejś śmierci nie da się ustalić na podstawie badania tkanek, bo ciało jest w zbyt zaawansowanym stadium rozkładu. Wtedy z pomocą śledczym mogą przyjść owady żerujące na zwłokach, takie jak larwy much. Ich analizy toksykologiczne pozwalają na bardziej wiarygodne oznaczenie substancji toksycznych, takich jak narkotyki czy dopalacze, niż badanie ciała - wyjaśnia prof. Beata Godlewska-Żyłkiewicz z Wydziału Chemii. - Badania prowadzone w Zakładzie Chemii Analitycznej dotyczą oceny możliwości zastosowania różnych stadiów rozwojowych gatunku muchy Lucilia sericata do wykrycia zatrucia metalami toksycznymi. W tym celu przeprowadziliśmy hodowlę tych owadów na pożywce z dodatkiem metali toksycznych: kadmu oraz talu. Na podstawie współczynnika bioakumulacji, który określany jest jako stosunek ilości danej substancji w organizmie do jej ilości w pożywieniu, oceniliśmy, że do celów entomotoksykologicznych wykorzystać można nie tylko larwy, ale także puparia - chitynowe pozostałości po przepoczwarzeniu się owadów.
Prace magisterskie o tej tematyce powstają we współpracy z Pracownią Entomologii Wydziału Biologii UwB.
Chemia kryminalistyczna i sądowa znajduje się w ofercie uczelni od roku 2017/2018. Choć to młody kierunek, jego studenci i absolwenci odnotowali już pierwsze sukcesy naukowe.
- Na przełomie maja i czerwca 2019 roku byli oni współorganizatorami III Ogólnopolskiej Konferencji Młodych Chemików Sądowych, która odbyła się na terenie kampusu UwB. Mieli tam wystąpienia i zaprezentowali kilka posterów. W konkursie na najlepszego młodego prelegenta nasza ówczesna studentka Magdalena Grodzka uzyskała wyróżnienie za wystąpienie "Badanie zabytkowych dzieł sztuki przy zastosowaniu metod instrumentalnych" - przypomina dr hab. Alina Dubis, prof. UwB.
Kilkoro studentów miało już także możliwość realizacji badań i staży za granicą. Wyjeżdżali m.in. do Włoch i Czech.
Rekrutacja na studia II stopnia na Uniwersytecie w Białymstoku potrwa w tym roku do 7 sierpnia. Na kierunek chemia kryminalistyczna i sądowa uczelnia może przyjąć 30 osób.
