Wielu rodziców wciąż wybiera zatrudnianie niani na czarno. Tymczasem zatrudnienie niani na podstawie umowy uaktywniającej, mówiąc prościej - umowy zlecenia z osobą fizyczną sprawującą opiekę nad dziećmi, jeszcze do niedawna całkiem się opłacało. Taką umowę można zawrzeć w przypadku, gdy dziecko ma od 20 tygodni do 3 lat (ewentualnie do 4 lat, jeżeli nie ma możliwości zapewnienia dziecku opieki przedszkolnej). Z tego rodzaju umów w województwie podlaskim korzysta aktualnie 131 niań.
Od 1 stycznia 2018 r. finansowanie składek z budżetu państwa za nianię zatrudnioną na podstawie umowy zlecenie zostało zmniejszone o połowę. Gdy wynagrodzenie nie przekracza minimalnego wynagrodzenia za pracę, składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, wypadkowe i zdrowotne pokryje w 50 proc. budżet państwa. Nie będzie to trwało jednak dłużej niż do końca roku szkolnego, w którym dziecko ukończy 3 lub 4 lata. Rok szkolny trwa od 1 września do 31 sierpnia następnego roku. Od drugiej polowy, a także nadwyżki ponad tę kwotę składki będą musiały zostać sfinansowane przez rodziców i nianię.
Nianią nie może być żaden z rodziców, ani osoba niepełnoletnia. Może natomiast być to babcia, dziadek lub inna osoba spokrewniona. Po podpisaniu umowy rodzic musi zgłosić ten fakt w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych, zgłaszając siebie jako płatnika składek oraz opiekunkę jako osobę ubezpieczoną
